kritika objavljena na XXZ
2019.
režija: Justin Oakley
scenario: Justin Oakley, Kaela Babstock
uloge: Stephen Oates, Michaela Kurimsky, Stephen Lush, Terry Ryan
Šta znamo o Newfoundlandu, osim da je u pitanju ostrvo na istočnoj strani Kanade odakle potiču veliki, čupavi psi idealni za spasavanje davljenika iz hladne vode? Ne puno, ali to nije ni bitno: sirovi podaci o površini, broju i demografskom sastavu stanovništva, ekonomiji i kulturi su dostupni u štampanim i internetskim enciklopedijama. Možemo pretpostaviti da se na ostrvu ne snima puno filmova, posebno u poređenju sa velikim urbanim centrima kao što su Toronto, Montreal i naročito Vancouver. Sasvim je moguće da je zbog svog ostrvskog porekla film Justina Oakleya A Fire in the Cold Season svoju internacionalnu premijeru doživeo na Stockfish Film Festivalu na Islandu.
U pitanju je film koji bi se žanrovski mogao svrstati u "backwoods noir", dakle u ruralni triler sa elementima neo-westerna gde je osnovni krimi-zaplet jednako bitan kao i socijalni kontekst u koji je uronjen. U filmskoj umetnosti je ovaj žanr prvu popularnost stekao 90-ih godina prošlog veka, ostao je prisutan i u prvoj dekadi XXI veka, a svojevrsnu renesansu je doživeo od 2010. godine nadalje, zahvaljujući uspehu filma Winter's Bone Debre Granik koji je u glumačku orbitu lansirao Jennifer Lawrence. Američki nezavisni autori poput Jeffa Nicholsa i Davida Gordona Greena su zaslužni za vrhunce žanra, odnosno filmove Mud (2012) i Joe(2013), a svojevrsni sinonim za trenutnu inkarnaciju žanra je postao Jeremy Saulnier i njegov film Blue Ruin (2013). U tom smislu se može reći da Justin Oakley hoda unekoliko utabanim stazama.
Radnja filma A Fire in the Cold Season počinje tako da usamljeni traper Scott (Oates) pronađe leš pokraj šumske staze po kojoj vozi svoj "quad". Za ubijenog se ispostavlja da se zove Keith i da je pripadao lokalnom kriminalnom podzemlju. Keith je takođe za sobom pustio svoju trudnu ženu Monu (Kurimsky). Ostavio je i dug zbog kojeg ona dolazi na metu krvoločnih gangstera. Scott se za nju zainteresuje, prvo iz radoznalosti i osećaja dužnosti, ali se odnos među njima produbljuje do nivoa iskrenog prijateljstva i savezništva. To takođe znači da se Scott upleo u nešto u šta nije morao, pa je pitanje hoće li se i kako izvući.
Ma kako to egzotično zvučalo, A Fire in the Cold Season nije prvi newfoundlandski backwoods noir, a nije čak ni prvi Oakleyev newfoundlandski backwoods noir. Njegov prethodni film, Riverhead(2016), takođe je ponosno nosio istu žanrovsku etiketu i u njemu je takođe jednu od glavnih uloga igrao Stephen Oates, dok se radnja filma vrtela oko klanovskog sukoba i krvne osvete u zabitom gradiću. Stephenu Oatesu koji svoju karijeru polako gradi i van rodnog ostrva, pre svega preko serije Frontier sa Jasonom Momoom u glavnoj ulozi, odlično stoji uloga anonimusa i usamljenika koji se pod pritiskom može promeniti u nekog sposobnog za preživljavanje u nasilnom sukobu. Sa druge strane, multi-talentovana Michaela Kurimsky (radi kao scenografkinja, glumi, čak je i napisala i režirala jedan kratki film), najpoznatija po ulozi odlično primljenom filmu Firecrackers (2018), sasvim je odgovarajuća kao "dama u nevolji", ali čvršća od onih fragilnih stvorenja u klasičnim detektivskim noirima. Konačno, i izbor negativaca i epizodista je, uzevši sve u obzir, solidan i funkcionalan jer se na njih pre može gledati kao na deo socijalnog pejzaža i dodatak scenografiji, nego kao na potpuno razvijene i originalne filmske likove.
Sva je prilika da je Justin Oakley izvanredan gledalac filmova sposoban da vrlo vešto iskopira uzore, čak i kada mu ideje nisu baš najoriginalnije. U nasilnim scenama odjekuje naturalizam prisutan kod Saulniera, nasilje je krvavo, prljavo i nimalo filmski glamurozno. Jedina greška koju tu Oakley radi je možda to da ga suviše očito najavljuje muzikom, inače solidnom mešavinom sablasnih gudača, akustične i distorzirane električne gitare, koja je pomalo sveprisutna u filmu.
Sa pozitivne strane, Oakley shvata koji mu je osnovni adut u filmu zbog kojeg će istupati iz mora onih koji samo vešto kopiraju uzore. U njegovom slučaju to je njegov rodni kraj, smirena i stamena priroda koja ne haje za ljudske intervencije i kontrast te monumentalne prirode i ljudske niskosti. I to je sasvim dovoljno da A Fire in the Cold Season bude film koji zaslužuje pažnju festivalske i generalne publike.