Quantcast
Channel: nije više Film na dan
Viewing all 2314 articles
Browse latest View live

Radiogram

September 5, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na XXZ


2017.
scenario i režija: Rouzi Hasanova
uloge: Aleksandar Hadžiangelov, Jana Titova, Aleksandar Aleksijev, Aleksandar Ivanov

O bugarskoj kinematografiji ne čujemo previše, iako je reč o zemlji sa jako razvijenom filmskom industrijom. Možda je stvar upravo u fokusu te industrije na međunarodne koprodukcije i lokacijske usluge (šifra: “generička Rusija”) za najčešće B-filmove, a možda i u tome što je bugarski filmski izraz toliko u senci rumunskog da se može učiniti kao kopija ponekad “krštena” sa uticajem ruskog novog socijalnog realizma. Mada, s vremena na vreme bugarski filmovi imaju podužu festivalsku turneju kao recimo The Lesson, Godless, Glory ili, da uzmemo najsvežiji primer, recentni sarajevski pobednik Aga.

Opet, pojava Radiograma na Vukovar Film Festivalu je pomalo čudna. Ne toliko što je film završio u takmičarskoj konkurenciji (ipak dolazi iz jedne podunavske zemlje, što je i takmičarski okvir festivala), koliko činjenica da je ikako uvršten. Film, naime, nije najsvežiji, a nije ni festivalska uspešnica na kraju turneje, a na kraju krajeva je pitanje može li se reći da je dobar ili bilo čemu poseban. Možda je ipak tema bila presudna: pobuna posleratnih generacija protiv tvrdolinijaškog komunizma i istovremeno ukazivanje na zločine počinjene od strane vlasti za vreme diktature.
 
Pobuna se odvija preko muzike, odnosno rock n rolla, koji je već nekako došao i do zabačenog sela u Rodopima. Ne samo da takva muzika sama po sebi neguje vrednosti zapadnjačkog hedonizma i individualizma koji su, je li, u potpunoj suprotnosti sa komunističkim vrednostima, već se samo i isključivo može čuti na stranim radio-stanicama poput Slobodne Evrope, DW-a i BBC-a gde je muzika još i najmanji problem u poređenju sa istinom koju te stanice plasiraju. Sad, rock kao muzika pobune je postalo filmsko opšte mesto, a upotreba pesme My Generation grupe The Who koja se čuje kao tema svaki put kada se uključi radio to samo cementira.

Drugi motiv filma, komunistički zločini, ima jedan sasvim konkretan i u filmu i politici ređe spominjan kontekst. U pitanju je šikaniranje i sistematsko zlostavljanje bugarskih muslimana i pripadnika turske nacionalne manjine u čemu vlasti nisu prezale od zabranjivanja ispovedanja vere, narodnih nošnji, pesama i ostatka tradicije, pa ni od brisanja nepoćudnih iz knjige državljanja, oduzimanja dokumenata i nasilnog preimenovanja. Autorica filma, Rouzi Hasanova, i sama vodi poreklo iz te diskriminirane grupe, a za svoj film tvrdi da je zasnovan na istinitim događajima iz domena porodične istorije.
 
U takvom svetu (početkom 70-ih godina prošlog veka) odrasta mali Ahmet (Ivanov) koji, nesvestan opasnosti, besomučno sluša tu novu i stranu muziku kako to deca već normalno rade. On ne dovodi opasnost samo sebe, već i oca Alija (Hadžiangelov) koji je već bio u sukobu s vlastima i majku Jasmin (Titova) dok selom hara komesar Zaharijev (Aleksijev), i sam konvertit koji je postao jurišnik nove vlasti, rešen da sprovede partijsku direktivu o nasilnom preimenovanju meštana njegovog rodnog kraja. Otac Ali će se zaputiti u grad sa ciljem da nabavi naslovni uređaj i njegovo putovanje će se pokazati kao formativno jer će on shvatiti važnost borbe za slobodu.

Sve to zvuči zanimljivo i intrigantno, ali se čini da Hasanova, inače debitantkinja u dugometražnom formatu, nema bilo znanja, bilo volje da zakopa dublje ispod površine. Vidimo te nesretne ljude, neki likovi su čak i profilirani, vidimo natruhe mučenja i bahatost državnih organa. Neke paralele (sa daljom prošlošću, kao i sa događajima na drugim mestima u isto vreme) su se same nametale, ali je Hasanova uspela da ponudi samo jednodimenzionalnu i šturu kritiku komunističkog totalitarizma u maniri standardnih istočnoevropskih festivalskih filmova iz “misery porn” sekcije. Jednostavno rečeno, ovakav se film, uz određene preinake u pravcu lokalnog konteksta, mogao pojaviti u bilo kojoj bivšoj komunističkoj zemlji.

Sa pozitivne strane, valja istaći da je gluma dobra, a pažnju posebno privlači mladi Aleksandar Ivanov koji ima potencijala da izraste u vrsnog glumca. Druga stvar koja zaslužuje pohvalu je fotografija Kirila Prodanova koji se prethodno kalio na dokumentarcima i kratkometražnim filmovima, a koji ovde uspeva da uhvati unutarnju teskobu i osećaj obruča koji se steže sa raskošnom prirodom planinskog kraja. Deluje da ni detalji perioda (za koje je bila zadužena scenografkinja i kostimografkinja Ivelina Mineva) nisu promašeni, ali to sve samo još više podseća koliko je Radiogramimao potencijala da bude bolji film nego što to na koncu uspeva biti.
↧
Search
↧

Ederlezi Rising

September 7, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika originalno objavljena na DOP-u
Ono što je u vezi sa filmom Ederlezi RisingLazara Bodrožepunilo novinske stupce po Srbiji, a pomalo i van nje, malo veze ima s filmskom umetnošću i teško se čak i može nazvati nekakvim filmskim PR-om. Najviše pažnje je privlačio izbor porno-glumice Stoye za glavnu žensku ulogu robotice Nimani (njen debi u ne-pornografskoj glumi), te produkcija koja se zavukla na preko 6 godina sa sve budžetskim teškoćama, prekrajanjima i dosnimavanjima. Jednom kada je film konačno ugledao mrak kino-dvorane, može se reći da je nadišao očekivanja u svakom pogledu kao jedan od pionirskih regionalnih SF filmova, a da pritom izgleda savremeno i “svetski”, budžetskim ograničenjima uprkos.

Okruženje je takvo da je godina 2148, kapitalizam je iscrpeo sve resurse i propao, a čovečanstvo je prigrlilo socijalizam pod hegemonijom reformiranog SSSR-a i ideologijom đuče (severnokorejsko učenje o samodostatnosti) uzdignutom na nivo religije. U tom svetu moskovska korporacija Ederlezi šalje astronauta-misionara jugoslovenskog porekla Milutina (Sebastian Cavazza) u sistem Alfa Kentaur da propoveda ideologiju, a kao društvo na putu mu određuje fem-bota najnovije generacije, spomenutu Nimani, dizajniranu da mu pomaže, pravi društvo i ispunjava želje (seksualne i ine prirode), ali i da ga nadzire. Socijalna inženjerka (Maruša Majer) to objašnjava činjenicom da su muškarci skloni da rade bolje ako su u društvu lepe žene koju valja impresionirati i korporaciju nije briga što je Milutin samotnjak i depresivac kojeg su žene u prošlosti povređivale.
 
Iako je kao inspiracija za film poslužila priča Zorana NeškovićaPredveče ne može nikako iz 80-ih godina prošlog stoleća, ovaj “set-up” prikazan na funkcionalno intoniranim info-karticama i izrečen više nego istražen u prvom delu filma delo je scenariste Dimitrija Vojnova, nekadašnjeg filmskog kritičara i aktivnog borca za repertoarski film (ma šta to značilo). Funkcija toga je, čini se, fetišizacija totalitarno-komunističke ikonografije i SFRJ pop-kulture, što nekad ima smisla (recimo sjajna scenografija Aljoše Spajića, a naročito brutalistički dizajn svemirskog broda koji deluje obrabljeno iznutra i iz vana) ili je makar elementarno zabavno u smislu “blast from the past” referenci: ime robota asocira na pop-pevačicu Zanu Nimani, a njen opeartivni sistem se zove Tifa po jednom od pevača Bijelog dugmeta. To opet otvara niz nedoumica, od naslova preko mehanike nadalje, ali sa njima nema potrebe zamarati se.

Sve to zapravo više ima funkciju, pored golicanja mašte ex-YU i post-YU publike, nekakvog elementa zapleta kada je to zgodno, a kada se film drži izvorne priče koja je zapravo o muško-ženskim odnosima, psihologiji oba pola i dualitetima usamljenost-uparivanje i čovek-mašina, onda stvari deluju dosta bolje. Zaplet je takav da Milutin prvo uključi Nimani na “sex mode”, da bi tek kasnije s njom pokušavao imati sadržajni odnos, što rezultira nesporazumima, uključujući i jedno silovanje (roboti su, saznajemo kasnije, programirani da ispune i tu tipičnu fantaziju). U nekom trenutku će on poželeti da sa Nimani ima pravi ljudski odnos, pa će joj obrisati osnovni operativni sistem i ostaviti samo onaj nastao iz njihovih zajedničkih iskustava (pigmalionska fantazija muškarca koji ženu oslobađa samo da bi ona “izabrala” da bude s njim iz ljubavi ili zahvalnosti), ali će se zbog toga gorko pokajati jer je Nimani odana misiji i korporaciji pre nego njemu, što otvara nove bio-etičke probleme i preti da ugrozi samu misiju.
 
U praksi, Ederlezi Rising je zapravo komorna, artistički nadahnuta (melo)drama o međuljudskim odnosima, strahovima i otuđivanjima koja SF koristi samo kao okruženje i reditelju Lazaru Bodroži (inače grafičkom dizajneru po vokaciji) pruža priliku da se skupa sa direktorom fotografije Kostom Glušicom poigrava sa vizualima. Trik je u tome, da i pored ne nužno dubokoumnih dijaloga između dvoje protagonista, sve to ostaje zanimljivo zato što jednostavno lepo izgleda čak i kad u prvom planu nije Stoyina zgodna i često razodevena figura, inače “slikana” po više puta iz svih mogućih uglova.

Što se čisto filmskih referenci tiče, Ederlezi Rising u svom genetskom kodu baštini oba Solarisa (Tarkovskog i Soderbergha), očito Blade Runner (kao i svaki film o čoveku, mašini i emocijama), ali i Kubrickovu2001: A Space Odyssey, pre svega zbog uznemirujućeg prisustva brodskog kompjutera nalik na HAL 9000 kojem je glas posudila Kirsty Besterman. Druge refence koje se mogu iščitati su one iz filmova snimljenih u doba kada je Ederlezi već bio u ranim fazama produkcije, poput Her ili Ex Machina, pa je upitno koliko su oni direktno uticali na pojedine elemente filma i preinake, ali paralele sa njima su svakako više moguće nego sa klasičnim hollywoodskim spektaklima na slične teme poput Gravityili Passengers.
 
Može se činiti etički upitnim izabrati (bivšu) porno-glumicu za samu po sebi hiper-seksualiziranu ulogu seks-robota, ali valja primetiti da to ne predstavlja naročitu novinu u svetu filma. Soderbergh je sličnu stvar napravio sa Sashom Grey u The Girlfriend Experience, dok je, što se muškaraca tiče, led probio James Deen u Schraderovom filmu The Canyons. Posebno treba uzeti u obzir feministički imidž koji Stoya gaji u svojoj matičnoj profesiji koji ovde dolazi do izražaja kasnije u filmu. Scena seksa ima, i to u obilnim količinama, ali one nisu ni vulgrane, eksploatacijske ili pornografske, već se mogu nazvati senzualnim, erotičnim, čak i poetičnim.

Predvođen sjajnim glumcima (Cavazza je očekivano dobar u doziranom portretu depresije i patrijarhalne frustracije), interesantno dizajniran, oku i uhu ugodan (muzika Nemanje Mosurovića sačinjena od sintetiziranih orgulja i ženskog hora je iznimna), Ederlezi Rising je na globalnom planu sasvim solidan film. Na domaćem / regionalnom terenu i u uslovima manjka ženrovskog, naročito SF filma može se čak nazvati prelomnim.
↧

A Film a Week - Border / Gräns

September 9, 2018, 12:00 am
$
0
0
Are we ready for a fresh, new view of trolls (of Nordic folklore, not internet lore sort)? You know, the creatures waiting under bridges with clubs in their hands, bashing the skulls of people and hobbits? Ready or not, this is what we are going to get in the sophomore feature by Denmark-based Iranian filmmaker Ali Abbasifollowing his astonishing atmospheric Gothic horror Shelley, already covered here on the blog. Border, based on a story by John Ajvide Lyndquist, the writer of the cult vampire book and film Let the Right One in, is a genre-blurring experience that revitalises socially charged Scandinavian noir with the elements of body- and folk-horror, while also digging into the philosophical depths.

At first, everything looks like yet another depressing social thriller. We meet Tina (veteran stage and screen actress Eva Melander in lots of prosthetic make-up), an awkward, almost fiendish customs officer working at the port somewhere in Sweden. She seems antisocial, but her special talent is to smell human emotion like shame, guilt or rage. That is the way for her to detect a supposedly cultivated businessman that is smuggling child pornography, which leads her being added to a national police task force on the case of exposing the ring. Outside working hours, she lives in the cabin in the woods with never do well Roland (an interesting turn by Jörgen Thorsson) who seems to pay more attention to his dangerous dogs and trash television than to her who spends most of her free time walking naked in the forest, communicating to wild animals and taking skinny dips in the lake. Other than that, she regularly visits her father that is slipping to dementia (Sten Ljunggren) in a retirement home, trying to resurface some of the family secrets with little to no luck.

Her world changes dramatically when she meets on of her clients / suspects named Vore (Finnish actor Eero Milonoff). The mask is the same, same prehistoric-looking forehead, wide nose, ugly teeth and bloated cheeks, so she assumes they are suffering from the same condition. He initially tries to keep her at distance with his attitude, but she is more intrigued and aroused than she feels rejected. The catch is the thing they are suffering from is not a “chromosome defect”, but a whole another thing, so the way she saw her complete life will never be same, which leads to a ton of questions about humankind.

Abbasi and his co-writer Isabella Eklöf expended the script from Lyndquist’s story as best as they could, but it feels choppy and generic at moments, especially in the first half when the procedural plot line drags a bit. Later on, as the new, fantastic and outlandish elements are introduced, Abbasi shows that he can handle them with tact and style, and he dares to go places seldom filmmakers would, like the signature sex scene. With trolls on the table, Abbasi channels the energy of early Peter Jackson and ripe David Cronenberg in the terms of body horror and blending it with the eternal questions (how come we as humans are capable of doing atrocities to other species’ babies?), as well as the timely ones regarding the racism in Sweden and the rest of the developed world, while the folk part serves as an attractive costume.

Borderis a stunning-looking film, thanks to the cinematography by Nadim Carlsen (who also shot Abbasi’s previous film), convincing visual effects supervised by Peter Hjorth and the fine work in the make-up department. Let us not forget the actors, especially the leading duo who do wonders even under the heavy masks, channelling some genuine and complex emotions in this smart piece of artsy genre filmmaking.
↧

Blindspotting

September 12, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika originalno objavljena na XXZ
2018
režija: Carlos López Estrada
scenario: Rafael Casal, Daveed Diggs
uloge: Daveed Diggs, Rafael Casal, Janina Gavankar, Jasmine Cephas Jones, Ethan Embry, Utkarsh Ambudkar

Bilo bi potpuno pogrešno nazvati Blindspotting neambicioznim, derivativnim ili neuspelim filmom. Naprotiv, reč je o delu koje se dohvata mnogih aktuelnih tema, univerzalnih i ujedno lokaliziranih, to čini na jedan sasvim novi i potpuno prirodan način, a unatoč povremenom posezanju za različitim oprobanim formulama koje u ovakvom filmu nemaju šta tražiti u svrhu nekakvog generičkog rešenja, Blindspotting se može pokazati kao naslov koji će u velikoj meri prodrmati ustaljene tokove američkog nezavisnog filma iz Sundance kuhinje. Merne jedinice klasične tročinske strukture su svaka za sebe reformirane neparnim, čak granično nepravilnim ritmovima, apsurdno-komično se meša sa snoliko-zastrašujućim i dramatičnim na rubu tragičnog scenu za scenom, čak u istoj sceni, a likovi kao nosioci određenih ideja i koncepata takođe obitavaju kao osobe od krvi i mesa.

Nakon efektne uvodne montažne sekvence ulaska u centar Oaklanda urađene u “split screen” tehnici, upoznajemo se sa našim protagonistom Collinom (Diggs) koji nakon odslužene dvomesečne zatvorske kazne odsutno sluša pravila svoje uslovne slobode u periodu od godinu dana, poput obaveznog posla, dolaska kući pre 23:00 i održavanja reda, uz, podrazumeva se, izbegavanje bilo kakvog zločina. 11 meseci i 27 dana kasnije, dakle ostala su mu još tri dana, eto njega sa najboljim prijateljem Milesom (Casal) na otvaranju obnovljenog fast food restorana koji se, kao i dosta toga u gradu, prilagođava novim trendovima – džentrifikaciji i hipsteraju.
To se možda čini veštačkim problemom, ali ne treba zaboraviti da u Americi, pored jasnije izražene klasne komponente, postoji i ona rasna. Nije tu reč samo o veganskim hamburgerima i preskupim bljutavim pripravcima i ljudima koji to konzumiraju misleći da time čine veliku stvar, nego te stvari poskupljuju i druge usluge u “etničkim” centralnim kvartovima i teraju domicilno stanovništvo van, pritom menjajući identitet grada. Njih dvojica to najbolje znaju – oni rade selidbe i to po pravilu iseljenja.

U posebnom identitetskom problemu je tu Miles, belac odrastao u crnačkoj kulturi koji u novoj hipserskoj paradigmi izgleda kao neko ko se komično previše trudi da deluje “ulično”. U kombinaciji sa njegovim impulsivnim temperamentom i nepogrešivom sklonošću ka lošim odlukama, situacije s njim vrlo često postaju eksplozivne i potencijalno opasne, posebno za njegovog najboljeg prijatelja Collina koji je crnac na uslovnoj slobodi, osuđivani prestupnik (ispostaviće se da je Miles suštinski doprineo incidentu u pitanju) i laka i logična meta za do zuba naoružanu i na obaraču laku policiju koja po pravilu postupa po rasnim i klasnim šablonima. Collin to dobro zna jer biva svedokom situacije u kojoj policija ubija verovatno nenaoružanog crnog mladića i sve to posprema pod tepih.
Kao dodatni set tema, može se ispostaviti prijateljstvo i lojalnost, semantika reči “nigger” i implikacije njene upotrebe, značenje frizure i uniformnog oblačenja u kontekstu rase, te programiranost ljudskog mozga da, kao na testu sa Rubenovom vazom, vidi samo jednu stvar ma koliko slika bila višesmislena. Dodatni zapleti takođe obuhvataju odnos dvojice drugara sa svojim porodicama i Collinovu “on-off” vezu sa Val (Gavankar), dispečarkom u kompaniji za selidbe, koja na njega vrši dodatni pritisak da promeni svoj način života, dok su košmari vezani za policijsku brutalnost redovna pojava za Collinove noći i jutarnju jogging rutinu…

Iz opisa se čini pretrpanim i u praksi je u određenoj meri tako, mada opet valja reći da je i u životu tako: nekim važnim, naizgled nepovezanim temama se moramo baviti paralelno, nije sve odmereno rukom blagonaklonog autoriteta ili određeno nekim sveobuhvatnim pravilnikom, svaki događaj ima svoje posledice, a nepravedni sistem kažnjava onog kojeg može, ne nužno onoga kojeg treba, a nevolja već poslovično ne dolazi sama, dok se greške, naravno, ne praštaju ukoliko nečim ne zadužiš nekog ko ih prašta. Opet filmovi imaju neku svoju logiku i ekonomiku i to nije bez vraga, mada sva ta nepisana pravila valja povremeno prodrmati i preispitati, što Casal, Diggs i Estradačine sa svojih pozicija.
Film je, međutim, najbolji u onim delovima u kojima je najjednostavniji, kad dvojica drugara razgovaraju ili se podbadaju “freestyle” rimama i kada se dotiču tema koje njih kao likove i hipotetičke stanovnike Oaklanda zaista zanimaju, bilo da je reč o identitetskim, egzistencijalnim ili rasnim pitanjima. Šta znači biti crnac u Americi, a šta belac u crnačkom okruženju? Do koje mere se može usvojiti kulturu kojoj se originalno ne pripada, u kojoj meri dokazivanje (i kome) ima smisla. Za to treba pohvaliti pre svega dvojicu glumaca-scenarista koji na filmu nemaju nekog ekstenzivnog iskustva (Diggs dolazi iz sveta teatra, Casal sa televizije), i to pre svega u sferi dijaloga i prenosa njihove drugarske dinamike iz života na platno.

Opet, nije sve tu išlo po planu i to isto tako valja reći. Nešto od toga je rezultat prevelike ambicije i manjka iskustva, kao ničim izazvani monolog koji izgovara epizodni lik u izvedbi Utkarsha Ambudkara u jedinoj sceni u kojoj se pojavljuje. Monolog se zapravo radi o incidentu koji je Collina odveo u zatvor i mesto mu je u nekom drugom filmu, gangsterske ili komične sorte, ma koliko “na papiru” delovao kao dobro sredstvo za razbijanje monotonije. Takođe, deo sa frizerkom koja suviše zna o Hitchcocku i Shyamalanu iako njihove filmove ne gleda i ne voli je iz sličnih razloga potpuni višak. Veći je problem, međutim, sam kraj iz udžbenika klišea indie filmova, ta potreba za suočavanjem subjekta sa percipiranim izvorom svojih problema u liku policajca Moline (Embry) izveden potpuno slučajno, a to da se Collin s njim verbalno obračunava u rimi dok ga drži na nišanu pištolja je samo i isključivo nepotrebno, kontraproduktivno preterivanje. Opet, sveža krv koju Blindspotting unosi u okvire nezavisnog filma odnosi prevagu nad nedostacima filma.



↧

Down a Dark Hall

September 14, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika originalno objavljena na DOP-u
Kada se sve sabere i oduzme, sa Down a Dark Hall smo još i dobro prošli iako ništa novo (a naročito ništa pametno) iz ove fantazijske misterije sa horor-elementima nismo izvukli. Opet, mogao je to biti jedan od beskrajnih franšiznih nastavaka ili franšizno osmišljenih prvih delova, mogao je biti prequel, sequel, spin-off, spin-off spin-off-a ili jednostavno dosadno drvljenje jednog te istog jer horor-formula radi, donosi novce i spasava industriju. Ovako je skoro pa podnošljivo, Down a Dark Hallće na živce ići samo prekaljenim veteranima, ostalima će služiti kao sasvim funkcionalna i na momente prilično ukusna žvaka za mozak, za konzumaciju u trajanju od sat i po vremena i zaboravljanje u roku od 15-ak minuta.

Trope broj jedan. Problematična devojka u milenijalskom kontekstu čak potencijalna “finalka”. Ona se zove Kit, igra je inače intrigantna mlada glumica AnnaSophia Robb i izgleda onako kako problematične devojke obično izgledaju – piercing u nosu, “smoky eyes” šminka, malo sarkastičnog humora i puno stava. Saznaćemo kasnije da se ona teško nosi sa traumom iz prošlosti (imate pravo na jedan pokušaj da pogodite s kojom) i da odatle potiču sva njena sranja poput markiranja škole i incidenata sa paljevinom. To će je i dovesti do internata, “zapravo više akademije”, kaže nastavno osoblje, za talentirane i problematične cure.

Trope broj dva. Škola Blackwood locirana u derutnom zamku u sred ničega. Nisam siguran da li bi bilo očitije da su mu nakačili natpis “Oprez, duhovi!” ili upozorenje “Tišina, duhovi spavaju!” Ima čak i deo u kojima je učenicama zabranjem pristup. Spoo-ky! Što se kurikuluma tiče, on se sastoji iz kniževnosti, matematike, likovnog i muzičkog obrazovanja jer to je sve što modernoj curi iz 18. stoleća treba, uostalom škola je za luzere.

Što nas dovodi do trećeg i četvrtog trope-a: nastavnog i školskog osoblja, te Kitinih školskih drugarica. Poslednje pomenute su galerija klasičnih epizodistica lagano etnički obojenih u skladu sa trendovima, sa po jednom do dve karakterne crte za svaku od njih. One dobijaju svoj slo-mo ulazak i to je otprilike to, za radnju do pred finale ostaju uglavnom nebitne, a neke i ne prežive dotle. Isto bi vredelo i za stručno osoblje, hej, jedina multipraktik domaćica (Rebecca Front) čak i ne govori, samo izgleda zastrašujuće, da tu grupu ne predvodi Uma Thurman kao profesorica slikanja i direktorica Madame Duret, sa sve idealno preteranim francuskim akcentom. To što ona pride ima sina (Noah Silver) koji je profa muzike i potencijalni “love interest” za našu junakinju je manje bitno, do pred kraj, naravno.

Kako se na tako čudnim mestima nastanjenim sa tako čudnim ljudima po pravilu dešavaju čudne stvari, ovde je to iznenadni akademski napredak svih cura u po jednoj disciplini, kao i fokus na rad koji je jedini bitan. Nema veze što u ostalima zaostaju kada u toj jednoj dostižu nivo genijalnosti. Sad, kako smo u hororu, misteriji i fantaziji, znamo da to nije slučajno ili rezultat nekog zalaganja, već natprirodnih radnji koje se tu odvijaju. Spoileri nadalje: one su, dakle, samo tela za prerano preminule genije pomoću kojih oni dovršavaju svoj rad.

Razuman čovek će se zapitati zašto profesori to uopšte čine, ako ne za materijalnu korist, odakle im sredstva da održavaju školu, zašto za nju biraju baš cure i to baš problematične, a ne, recimo, siročad iz zemalja trećeg sveta (jer ove devojke ipak imaju familije kojima će teoretski nedostajati ako im se nešto fatalno desi), zašto zabave narečenih genijalnih duhova izgledaju kao one iz Eyes Wide Shut u okruženju iz The Shining i zašto se na njima pojavljuje neki tip a la Nosferatu? Je li ovo potonje možda poruka da je nauka đavolja rabota i poziv da se vratimo u okrilje svete materi crkve i neznanja? Na ova pitanja pametnog odgovora nema, obrazloženje se svodi na “tako piše u scenariju”. Kraj spoilera.

Ako zanemarimo odsustvo bilo kakve interne logike, možemo ustvrditi da je Down a Dark Hall kompetentno urađen film, dopadljivo dizajniran (za nas koji padamo na gothic) i na momente dovoljno jeziv, odnosno da su prepadi dozirani. Reditelju Rodrigu Cortésui/ili scenaristima se takođe mora odati priznanje za jedan trenutak nepatvorenog bezobrazluka kad Kit, leđima okrenuta raskošnoj draperiji, barem pola minute prestravljeno zuri u nešto, a da oni nemaju ni najblažu nameru pokazati šta je to.

Ipak, film sa raspoloženom Umom Thurman kao negativkom na granici trasha zaslužuje malo više karaktera nego što ga dobiva. Psihologije, stava, čega god. Možda se tajna krije u tome da je ovo ekranizacija jednog štanc-romana Lois Duncan (najpoznatija po predlošku za I Know What You Did Last Summer). Ili čak u tome da je kao producentica potpisana Stephanie Meyer, znana po (ne)delu zvanom Twilight Saga. Ovo je tek još jedan young adult film, iako je Cortés u prošlosti radio i intrigantnije stvari poput Buried. Nije čak ni u vrhu žanra koji je sam posebi prepun smeća, ali ga se mora tolerirati jer je jedan od retkih kanala koji daju šansu mladim glumicama. Ovde čak ni toga nemamo, AnnaSophia Robb nema prilike da pokaže svoje veštine.
↧
↧

A Film a Week - Holiday

September 16, 2018, 12:00 am
$
0
0

Dealing with some topics and tropes can be touchy nowadays. Let us say rape or any form of violence against women, if done by a male filmmaker will always have, rightfully so, a shadow of the doubt about his intentions. Are they purely noble? Inquisitive? Political? Some form of activism? How about attention grabbing? Or simply voyeuristic, maybe even sadistic and misogynistic? Luckily, the director of Holiday, a film that has a brutal rape scene at its very centre, is a woman. The debutant in feature length format, Isabella Eklöf, also co-wrote the script together with Johanne Algren. The new set of rules applies, the film can even be regarded as subversive and therefore a perfect companion piece to a French feminist rape and revenge thriller simply called Revenge, directed by Coralie Fargeat.

It might seem like a long shot, having in mind that Revenge is pretty fast and furious, yet stylishly done action flick with more than a hint of bloodshed, while Holiday is a slow-burning gangster drama constructed around a love triangle with only one murder very late in it (and that murder is purely accidental). However, there are a lot of things in common on the surface level as well as in deeper character analysis to bring the two films together.

The list of similarities starts with the leading characters, even their physical appearance (both are lean, petite blondes) and the girly-girl style (or the lack of style to speak of). When we first see Revenge’s Jenny, she seems to be a stupid girl chasing some instant fame and falling for a good-looking sleazeball that is her boyfriend. Later on we can assume that she is an archetypical female in the male world, pretending to be anything the men around her want her to be, thinking that she would profit from that kind of behaviour. Holiday’s Sascha (played unapologetically and in stunning fashion by Victoria Carmen Sonne) is also a stupid girl of sorts, a gangster’s girlfriend so materialistic that she easily gets addicted to attention, gifts and the luxurious lifestyle without having any real clue what is actually going on. Only in the end, after the crucial rape scene (and due to it), we as the viewers can ask ourselves whether she is an intelligent, calculating psychopath in development.

The case for Sascha’s stupidity is a strong one in the beginning. Having spent all her money, she tries to seduce her boyfriend’s boss, a Danish mafia kingpin residing in Turkish resort town of Bodrum, she was supposed to give message to. She fails the loyalty test and also as a seductress and even gets slapped a couple of times for trying to climb up the ladder too fast. However, when her boyfriend Michael (Lai Yde) comes and covers her with attention and gifts, everything seems fine and she fits well in the gangster “family” (which actually seems like an extended family together with girlfriends / wives and children of different ages) occupying a hillside villa overlooking the bay. Michael might call her “princess”, but there is something cold and threatening about him, so Sascha starts hanging around a friendly-looking and kind-hearted Dutch man named Thomas (Thijs Römer) she has accidentally met at the ice cream shop. But her luck is about to change…

The good thing Eklöf does is leaving most of the circumstances clouded by mystery. It was a gamble, but it paid of. What are they doing in Bodrum except for enjoying the sea and the sun? It is some kind of business, but we do not get to know the details. We do not need them anyway. Also, the moment Michael gets bored with Sascha and turns abusive to her is hard to pinpoint, as well as his motive for such behavior. Did his boss tell him of his encounter with her? Did he find out about her relationship with Thomas and get jealous? Did he get angry about something work-related (there is a scene of roughing-up an associate that messed something up, also unexplained)? Did he just get bored for no reason? Was he planning the whole act all along as a psychopath would do?

Eklöf got lucky or, more probably, played it really clever and cool with another bluff: the structure of the film. The whole first half serves as the exposition filled with low-intensity events and glimpses into the group dynamics. So all the chips came down to the disturbing prolonged rape scene spiced up by forced oral sex, staged and filmed in one frame with such confidence that no veteran director would be ashamed of. And it worked perfectly, adding layers to characters, especially Sascha and shifting motivation, while keeping the deliberately moderate pace, making Holiday completely fresh in the terms gangster films done from a distinctively female point of view, more interested in psychology than in action.
↧

BlacKkKlansman

September 19, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika originalno objavljena na XXZ:

2018.
režija: Spike Lee
scenario: Spike Lee, Kevin Willmott, David Rabinowitz, Charlie Wachtel (prema knjizi Rona Stallwortha)
uloge: John David Washington, Adam Driver, Laura Harrier, Ryan Eggold, Jasper Pääkkönen, Topher Grace, Alec Baldwin, Harry Belafonte, Corey Hawkins, Frederick Weller, Michael Buscemi

Ako ćete ovaj film pogledati bez predznanja o pozadinskoj priči, imajući u vidu samo naslov, pripazite da se ne razočarate. Jer BlacKkKlansman nije film o crncu-rasisti sa krizom identiteta (bivalo je i takvih), već o crnom policajcu koji se infiltrirao u Ku Klux Klan, što je jednako neverovatno, ali opet suviše bizarno da bi bilo istinito bez dodatnih objašnjenja. Naime, Ron Stallworthse zaista infiltrirao u KKK, prvo lokalnu podružnicu u Colorado Springsu, da bi se kasnije spojio sa kojim već po redu Velikim Čarobnjakom (kretenska titula samo ističe “kretenskost” organizacije) i prvim i još uvek politički aktivnim Nacionalnim Direktorom Davidom Dukeom, ali samo telefonskim putem (fingirajući “belački glas”, odnosno govoreći gramatički korektno), dok je na sastanke, logično, išao njegov svetloputi kolega.

Takva istinita priča je dovoljno interesantna da se po njoj snimi film u kojem se prepliću ozbiljni i komični pod-tonovi na temu rasizma u Americi i njegove sklonosti ka menjanju pojavnog oblika, dok suština ostaje ista. Ključna pitanja su, međutim, ko će to uraditi, kada i sa kakvim namerama. BlacKkKlansman je film (odnosno, kako autor voli da kaže “joint”) Spikea Leeja, izrazito plodnog i verovatno najrelevantnijeg afro-američkog autora, dolazi u vremenu sadašnjem (premijeru je imao u Cannesu uz osvojenu Veliku Nagradu žirija i posebno priznanje ekumenskog žirija) i u najvećoj meri “gađa” sadašnji politički trenutak Trumpove administracije, ali obazirući se na pitanje rasizma kroz istoriju XX veka, ne samo 70-ih godina kada je radnja filma smeštena, već se referirajući na pojedine događaje od početka prošlog veka nadalje. Širina konteksta, unekoliko tipična za Leejeve politički intonirane filmove, u određenoj meri opterećuje konkretni uradak u čisto filmskom smislu – BlacKkKlansman je dobar film, ali ne više od toga i važniji je kao izjava nego kao umetničko delo.
 
Opet, to ne znači da u svom političkom agit-prop pristupu Lee nije vešt filmaš, što demonstrira već uvodnom scenom u kojoj Alec Baldwin, igrajući neonacističkog (fiktivnog) političara iz 50-ih godina, uvežbava svoj politički govor protiv integracije ispred ekrana na kojem se vrti u filmskim krugovima cenjeni južnjački ep Gone With the Wind. U jednoj kasnijoj sceni koja služi kao emocionalni i dinamički vrhunac filma, Lee paralelno montira ceremoniju inicijacije novog članstva Ku Klux Klana na kojoj se tradicionalno pušta The Birth of a Nation, još jedan rasistički film koji se zbog svoje inovativnosti u tehničkom smislu smatra revolucionarnim, sa potresnim svedočenjem starog aktiviste kojeg igra Harry Belafonte. To sve ima svoj efekat, i čisto emocionalni, ali i spoznajni u smislu toga da je održanju rasizma u velikoj meri doprinela i hollywoodska propagandna mašinerija perpetuirajući krive i zastarele društvene obrasce.

Za svoje standarde rasplinutosti i pravedničkog gneva, Lee se čak čvrsto drži niti u BlacKkKlansmanu i pokazuje sklonost ka realizmu i nijansiranju. Članovi Klana se možda na prvu loptu čine karikaturalnim (što je možda čak i opravdano, imajući u vidu čega su članovi) i tipiziranim – na lokalnom nivou imamo jednog idiota, jednog administrativca blage naravi (Eggold), jednog psihopatu (Pääkkönen) i njegovu submisivnu ženu, ali ta tipskost ima čak dvostruku funkciju. Prvo, oni izgledaju kao sasvim obični ljudi koje možemo sresti po američkim provincijskim gradićima. Drugo, Lee poentira, sasvim ispravno, da je lako prepoznati budalu koja se otvoreno ponaša kao budala, psihopatu koji svoju prirodu jedva sakriva i “klanovca” kada nosi kukuljicu i pali krst, ali da su naoko normalni “administrativci” i uglađeni “nacionalni direktori” (Topher Grace igra Dukea sa ljigavim šarmom gušterovog osmeha) čak i opasniji jer ih je teže prepoznati, pa se mogu uvući i u državne strukture i u društvenu paradigmu kao nešto sasvim normalno, čak i poželjno.
 
BlacKkKlansman, međutim, pomalo pada kao žanrovski čisti policijski procedural po istinitom događaju. Intervencija da je Stallworthov partner u filmu Jevrejin Flip Zimmerman (Driver) je donekle smislena, ali udara po poznatoj noti da rasizam i antisemitizam po pravilu idu zajedno, a sama akcija infiltracije kao da je sasvim u drugom planu i sama po sebi služi za ubiranje lakih poena po pitanju humora. Takođe, linija zapleta sa ljubavnom pričom i političkom debatom u koju se Stallworth (John David Washington, sin Denzelov) upušta sa radikalnom aktivistkinjom Patrice (Laura Harrier) kao da ne vodi nikuda, a Lee ni sam ne zna kojem bi se “privoleo carstvu” - borbi protiv rasizma u okviru sistema i koristeći njegove mehanizme ili antisistemskom radikalizmu što je njemu i kao autoru i kao političkom biću verovatno i bliže.

Rekoh već, konfuzija motiva kojih se Lee dohvata i političarenje, nekako su standardni za njegov autorski postupak iz više razloga. Što se BlacKkKlansmana tiče, uspeh je već to što je film sa tolikim nabojem izrazito pitak, a Lee svejedno uspeva da provuče svoju poentu, što ga čini jednim od boljih i kompletnijih autorovih filmova ne samo u novom milenijumu (u kojem je skoro pa na silu izbacio i nekoliko prilično užasnih uradaka), već se može nositi i sa autorovim ranijim i boljim naslovima, iako je u smislu spoja žanrovsko-formalne strogosti i relevantne političke teme, Leejev prethodni igrani film Chi-Raq bio još i uspeliji. Problem je, međutim, što Lee nije uspeo da odoli da ne “zakuca” svima ionako jasnu poentu na kraju sa dokumentarnim snimcima iz Charlottesvillea gde su se prošle godine sukobili rasisti i antifašisti, te sa Trumpovom sramotnom izjavom po tom pitanju. Lee i u tom slučaju govori ispravnu stvar, ali to čini pomalo vređajući inteligenciju svoga gledaoca koji je to shvatio i ranije, a shvatio bi ne samo bez dokumentarnih snimaka recentnih događaja, već i bez “namigivanja” u tom pravcu kroz likove “klanovaca” koji ispaljuju Trumpove slogane iz predsedničke kampanje.
↧

The Nun

September 21, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika originalno objavljena na DOP-u:
Nekima je zaista uspelo. Recimo, ekipi koja je radila “trailer” za The Nun na osnovu kojeg je film samo u Americi utrostručio svoj budžet u prvoj sedmici prikazivanja. Uspeh na domaćem terenu se prelio i drugde, primera radi u Varaždin, gde je najveća kino-dvorana bila skoro puna sedmog dana prikazivanja i to uglavnom mlađim posetiocima. Pročitah negde da prosečan gledalac godišnje pogleda jednocifren broj filmova i da je danas, kada kino više nije narodska, priuštiva zabava i kada potencijalni “blockbusteri” svejedno izlaze praktično svakog četvrtka, najveći uspeh ubediti potencijalnu publiku da baš taj jedan film vredi da se nađe na tom kratkom spisku. Kapa dole marketinškom odeljenju!

Međutim, šta nam The Nun kao film donosi? Ništa pametno, rekao bih. U filmskom smislu, sve je to već viđeno nebrojeno puta (pop i časna-pripravnica se uvale u nevolju kada odu istraživati samoubistvo jedne opatice u udaljenom samostanu, pa nabasaju na demona), sa sve klasičnim prepadima oko kojih se gradi ceo film i koji nam se bacaju u lice gotovo slučajno, u nerazrađenom i neizgrađenom obliku. Ono što je, pak, novo u filmu nikako nije dobro: potpuna nebriga za bilo kakav kontekst, istorijski i teološki, pa čak ni za elementarnu internu logiku, dok se film podređuje jednom jedinom autoritetu o kome ćemo nešto kasnije.
 
Vreme i mesto radnje, udaljena katolička opatija u Rumuniji, 50-te godine prošlog veka. Oba faktora su tu problematični, Rumunija je dominantno pravoslavna zemlja, a katolički samostani su izuzetno retki i servisiraju manjine poput Nemaca ili Mađara koji su tamo ostali i iza rata, što je više izuzetak nego pravilo. Takođe, 50-ih godina Rumunijom vladaju komunisti koji bi jedva čekali incident da opatiju sravne sa zemljom i na njenom mestu podignu šta god. Šta na takvom mestu i u to vreme radi kvebeški proto-hipster, organski farmer Frenchie (Jonas Bloquet kome ni akcenat ne ide baš najbolje), dakle tip koji je pronašao obešenu časnu i o tome obavesti Vatikan (nije baš najjasnije kako), nemamo pojma…

Ekspedicija koju su biskupi i kardinali poslali sastoji se od oca Burkea (Demian Bichir) koji i sam vuče traume od jednog neuspelog egzorcizma i sestre-novakinje Irene (Taissa Farmiga) takođe nije najverovatnija opcija. Dobro, Burke važi za nekakvog istražitelja, ali neiskusna kaluđerica čiji su adut nekakve ničim potvrđene vizije tu baš i ne može biti od pomoći, a nije čak ni lokalka pa da poznaje teren ili kloštar iznutra. Vatikanske mudre glave ne bi bile tu gde jesu da su baš tako nepromišljeno slale svoje službenike u smrt.
 
Bla bla bla, upadi, prepadi, demoni, iluzije, vizije, košmari i elaborirani nesretni slučajevi, eto nama naslovne sablasne časne (Bonnie Aarons) koju smo već videli u drugom delu The Conjuring. Film tada dobiva na dinamici i počinje da se ponaša kao klasičan horor, pa čak i misterija postaje malo više fokusirana. Dominantno oružje koje reditelj Corin Hardy (The Hallows) koristi su prepadi, ali gorka istina je da mu sa ovako slabim i nedotupavno glupim scenariom i ne preostaje više od toga. Po pitanju vizuelizacije, on je na svom terenu, kloštar i iz vana i iznutra deluje jezivo, u nekom gothic ključu, ali sama vizuelizacija po pravilu nije dovoljna za dobar film.

Čini se da je jedini cilj scenariste Garyja Daubermana (koji je inače napravio solidan posao na prošlogodišnjem rano-jesenjem hororu It) da celu tu muljažu nekako poveže sa univerzumom The Conjuring koji producent James Wan razvija po ugledu na Marvelove super-herojske filmove. Daubermanu to uspeva, ali tek na samom kraju i nedovoljno da bi Časna kao film našla opravdanje za svoje postojanje jer scena ili dve nisu ni izbliza dovoljan razlog da bismo trpeli sat i po vremena slučajnosti i, za The Conjuring univerzum, atipično slabih, nemotiviranih i nekarakteriziranih likova. Čini se da Wan (koji je već našao rediteljsku “tezgu” kod Marvela sa Aquamanom) i društvo svojim težnjama ka franšiznom poslovanju seku jednu od retkih zdravih grana u Hollywoodu radi kratkoročne dobiti, jer horori nisu isto što i super-heroji iz stripovskog univerzuma, pa zasićenje može i brže nastupiti, pa i drugima pokvariti posao.
↧
Search

A Film a Week - Ruben Brandt, Collector

September 23, 2018, 12:00 am
$
0
0

Ruben Brandt is an art therapist, trying to reform a band of misfits and career criminals by shifting their focus to creative work. He is also tormented by nightmares in which parts of the masterpieces of fine arts keep coming back night after night. So, enter Mimi the stuntwoman turned career burglar, on the run from law represented by globe-trotting detective Kowalski (who has a thing for movie memorabilia) and her former employers – the Mafia. After a botched job in Louvre due to her kleptomaniac and overly competitive tendencies, she will figure out what Brandt wants and organize the patients in his glamorous Adriatic villa for a series of heists.

The plot might seem like something lifted from Ocean’s series sprinkled with some random art references (even the title character’s name suggests both Rubens and Rembrandt) and attempts at obvious artsy-nerdy humour, but Ruben Brandt, Collector is so much more than that. It is an animated lucid dream, an acid trip and a visual candy with the nod to all the cool movie stuff, from Eisenstein to early Hitchcockian film-noir to Rambo set in a variety of re-imagined trademark places of the world (including museums and galleries like Orsay, Uffizzi, MOMA and others), and a breathtaking introduction lecture of an art history college course, showcasing the greatest hits from Botticelli’s The Birth of Venus to Warhol’s Double Elvis, with Titian, Velazquez, Van Gogh and Picasso in between. It is a crazy ride, not always coherent, almost impossible to memorize all the details and highlights, but it leaves a permanent impact.

This is the work of Milorad Krstić, a multi-talented artist with background in painting, sculpture, multimedia and film, born in Slovenia, but residing in Budapest for almost 30 years now. For his previous film, the animated short My Babe Left Me, he was awarded Golden Bear in Berlin in 1995. On Ruben Brandt, he served as the screenwriter, director and the creator of visual identity.

The final product is a smooth mix of (mostly) hand-drawn animation with some added computer graphics, with snappy dialogue, memorable sequences like the chase on the streets of Paris that looked like chic sixties revival and virtually no moments of idle running, sometimes necessary for the viewers to catch some breath. Part of the credit also goes to the composer Tibor Cári whose jazzy covers of pop standards are the world for themselves besides a precious addition to the overall atmosphere and spirit of the film.

The only trouble, so to speak, are the voice actors, all of them Hungarian and all trying to hard to fake an American accent, which sounds a bit unnatural. It is not that much of a problem, since Ruben Brandt, Collector does not take place in our world, but the film would look and sound better with more seasoned English native speakers.
↧
↧

Everybody Knows / Todos lo saben

September 26, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na XXZ
2018.
scenario i režija: Asghar Farhadi
uloge: Penélope Cruz, Javier Bardem, Ricardo Darín, Bárbara Lennie, Carla Campra, Eduard Fernández, Sara Sálamo, Inma Cuesta, José Ángel Egido, Jaime Lorente

Vrednost opšteg znanja, odnosno javnih tajni, perfektno je opevao Leonard Cohen u svojem apsolutnom hitu Everybody Knows: meč je namešten, igra je gotova, dobri momci su izgubili, bogati se bogate, siromasi ostaju siromašni, svi sve znamo, ali svejedno nekako guramo dalje i prihvatamo šaradu nadajući se najboljem po sistemu “neće valjda nas”. U novom filmu dvostrukog “oscarovca” Asghara Farhadija (A Separation, The Salesman) opšte znanje i javne tajne ipak nemaju filozofske implikacije o smislu života, već su striktno lokalizirane na unekoliko raširen, ali ipak ograničen krug jedne familije i/ili jedne sredine, pa će kulminirati zločinom i misterijom oko istog, što nas stavlja u logički problem. Kako je to lepo primetio jedan kolega iz američke štampe: ako svi sve znaju, gde je tu onda misterija?

Farhadi, međutim, započinje i praktično završava film nečim sasvim drugačijim, kadrom crkvenog zvonika u kastiljanskom provincijalnom gradiću gde na zvuk zvona iz rupe u satu izleću golubovi, samo da bi se vratili jednom kad zvonjava stane. Vreme je uvek faktor kod njega u filmovima, prošlost uvek ima “naplatu” u sadašnjosti, pa su nam dva slova i jedan plus u srcu upozorenje za kasniji sled događaja. Takođe, bračni i porodični “setting” za uticaj prošlosti na sadašnjost su mu po pravilu jača strana i večiti izvor inspiracije, pa se čini da je Farhadi, jezičkoj barijeri uprkos, na svom terenu sa Everybody Knows. Doduše, komični pod-tonovi u ekspoziciji, proširena familija i odnosi u njoj gde treba pohvatati ko je tu kome i kakav rod, kao i triler-misterija praćena pomalo preteranim, melodramatičnim, izlivom emocija, jednom kada se situacija razvije, to jest, više deluju kao materijal za Almodovara, a tom dojmu ne doprinosi samo zvezdani “casting” španskih glumaca (plus Argentinac Darín), već i fotografija Joséa Luisa Alcainea, stalnog Almodovarovog saradnika fokusirana na ornamentiranu unutrašnjost i spoljašnost u živim bojama kao sa razglednice.
Naša junakinja je Laura (Cruz), žena koja se posle nekoliko godina vraća u roditeljski dom kako bi prisustvovala venčanju svoje mlađe sestre. Ona dolazi u pratnji dvoje dece, tinejdžerke Irene (Campara) i osnovca Diega, dok je muž Alejandro, navodno bogati i uspešni poslovnjak, ostao kod kuće u Buenos Airesu. Kuća je puna ljudi, pa tako pored Laurinog oca načetog demencijom i izuzetno prisebne majke, tu se okolo muva još jedna sestra, brat Fernando (Fernández), njegova kći Rocio (Sálamo) sa malim detetom usred razvoda, ali i sused Paco (Bardem), sin nekadašnje sluškinje na imanju, a sada uspešni vinogradar, te njegova žena Bea (Lennie), učiteljica u školi za delikvente, uz ostale uzvanike. Atmosfera je hektična, kao i na svakom familijarnom okupljanju te vrste, što je dodatno pojačano pripremama za venčanje.

Prvi znak nevolje je Irenin temperament i mogućnost romanse sa Pacovim nećakom, što se u punom obimu i snazi manifestira u toku venčanja kada se njih dvoje ušunjaju u zvonik, a momak joj otkrije da inicijali P +L označavaju Paca i Lauru, što je prva od javnih tajni. Kasnije u toku svadbe, žive kako to samo zna biti na Mediteranu, u trenutku nestanka struje (verovatno namerno izazvanog), dolazi do otmice Irene iz kreveta, sa “vizitkom” u obliku novinskih isečaka vezanih za sličan slučaj od pre par godina. U toku noći stiže poruka sa skrivenog broja da se policija ne umešava u slučaj jer inače…, a sutradan zahtev za otkupom od 300.000 €.

Sumnjivaca je mnogo i smenjuju se kao na pokretnoj traci, a da niko ne bude oslobođen od krivice. Jesu li to delikventi koje je Bea dovela iz škole kako bi snimali svadbu drone-kamerom? Je li to Irene sama režirala? Da li se to Paco sveti Lauri zbog toga što ga je ostavila dvadeset godina ranije? Stoji li iza toga Alejandro (Darín) koji tek u trenutku krize dolazi na mesto događaja i koji je zapravo bez posla i novca, ali sa karikaturalno čvrstom verom u boga? Je li to, pak, shema Laurine familije kako bi od Paca koji je od njih jeftino kupio zemlju za vinograd naplatili stari dug? A jedna javna tajna (zapravo prilično predvidljiva u datom kontekstu) uzdrmaće temelje svih užih familija u okviru ove šire…
Farhadija kao da manje zanima sama misterija i njen rasplet koji, pak, dolazi na kraju sa sve ne naročito potrebnim objašnjenjem od ponašanja familije u krizi. U takvim situacijama, suprotno uvreženom optimističnom mišljenju da se onda svi nekako drže na okupu, verovatniji ishod je potpuni raspad sistema. Fasada se u ranom stadijumu krize još nekako drži, a onda se sve više i više raspada tako da ostaju samo najsirovije pomisli svakog od upletenih ponaosob. U tom smislu, Farhadi je na tragu Hanekea (Caché, Happy End), pa čak i Zvjaginceva (Loveless), premda je već u svojoj ranijoj karijeri koristio motiv nestanka mlađe osobe kao nepokretni pokretač trvenja u okviru familijarne zajednice (About Elly).

Inače, on je vrstan i kao pisac i kao reditelj, ali ovde više nego u svim svojim ranijim filmovima upada u probleme na oba polja. Nepoznavanje jezika i melodramatska tipskost dijaloga su tu još i najmanji problem, ali činjenica da “ko bi gori, sad je doli, a ko bi doli, sad je gori” u kontekstu Španije mora imati političku konotaciju kojoj ovde nema ni traga govori o tome da univerzalno nije prilagodio lokalnom. Logička greška misterije o kojoj svi znaju sve je priča za sebe, kao i njegovo vođenje trilerskog zapleta na ustajali način iz romana Agathe Christie, uz nekoliko sugestija koje bi možda bile vidljivije na drugo gledanje, ako do njega dođe.
U užem smislu, režijski je film i dalje solidan, na momente čak i briljantan (reč je o pojedinim kadrovima ili, u najbolju ruku, scenama), dok se šira slika gubi i bledi u obilju distrakcija. Takođe, imati na raspolaganju možda i najboljeg glumca današnjice kao što je to Ricardo Darín, svesti njegov lik na metiljavog religioznog fanatika i uvesti ga u priču tek negde oko polovine filma je rasipanje potencijala i promašaj sam po sebi, kao i nedostatak hemije između Penélope Cruz i Javiera Bardema koji su i dosta često igrali skupa po filmovima i bračni su par van kamere. Sa pozitivne strane, ona je jako dobra posebno u scenama koje od nje zahtevaju plakanje (trenutno nema bolje glumice za melodramatične momente poput takvih), a on sa lakoćom nosi ulogu šmekera koja mu je dodeljena, čak sa trenucima auto-ironije. Kao pun pogodak se, međutim, pokazala Bárbara Lennie i tako nastavila niz impozantnih uloga ove godine (berlinski naslov Sunday’s Illness).

Kada se podvuče crta, Everybody Knows nije na nivou Farhadijevih najboljih filmova, ali, ako ćemo iskreno, nije to bio niti The Salesman, a i o hvaljenom prethodnom internacionalnom proboju The Past bi se moglo dugo raspravljati. Ono što Everybody Knowsizdvaja iz ove grupe je što se Farhadi naizgled otrgao svojih predominantnih uzora iz sveta teatra i građanske drame, ali je zadržao nešto od tih manirizama koji ulaze u koliziju sa motivima misterije i ubijaju napetost u trileru. Nije to loš film, daleko od toga, samo kao da ni svom autoru nije baš najbolje legao.



↧

Mandy

September 28, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na DOP-u
Generalno je pravilo da evaluacija nekog umetničkog dela najčešće zavisi od naših očekivanja po tom pitanju, odnosno ispunjenosti istih. Ona mogu biti opravdana i neopravdana, ali ih je teško isključiti ili ukalupiti. Dosta toga je tu subjektivnog, neuhvatljivog, “stvar ukusa”, kako to volimo reći. Sasvim legitimno, ali opet bilo bi neodgovorno sa naše strane izgraditi očekivanja bez dovoljno objektivnih podataka. Onda smo sami krivi za razočaranje koje može uslediti.

Uzmimo film Mandy, ovogodišnju “ponoćnu senzaciju” sa velikih festivala (Sundance, Cannes) kao ogledni primer. Njegova bi se radnja mogla svesti na jednu složenu rečenicu poput: Red (Nicolas Cage) i Mandy (Andrea Riseborough) žive mirnu egzistenciju u američkoj divljini 80-ih godina prošlog veka dok narkomani, sektaši i demoni nju ne otmu i živu spale, pa on krene da im se sveti i da ih ubija na najkreativnije moguće načine. Ovaj bi opis odgovarao nekom kratkom filmu ili čak i generičkom eksploatacijskom uratku od maksimalno sat i po vremena gde bi glavnina otpala na akciju, čitaj šoru, ali Mandy traje dva sata i sitan kusur preko toga i zapravo je čudno, uvrnuto i snoliko filmsko iskustvo koje se topi u crvenim nijansama razlivene boje. Ona, pak, ne vodi isključivo poreklo od krvi (iako i nje ima u velikim količinama), već pre od osvetljenja, time simbolizirajući ime svog protagoniste.
Očekivanja u smeru akcionog filma podgrejana su i prezimenom njegovog reditelja. Panos Cosmatos je, naime, sin Georgea P. Cosmatosa, reditelja drugog Ramba i Cobre. Tu se, međutim, dve činjenice zaboravljaju. Prva je da stariji Cosmatos nije svoju karijeru izgradio na akcijadama, već da je tu bilo i filmova bliskih žanru, ali distinktivno evropskog štiha kao što su Massacre in Rome i The Cassandra Complex. Druga je da sin ne deli ličnost sa ocem, niti mora nastaviti njegovo delo. Njegov prethodni film, prvenac Beyond the Black Rainbow, takođe je, i pored žanrovskih odrednica horora, SF-a i trilera, pre svega artistični film raspoloženja, pomerene perspektive i usporenog tempa. Svi se ti atributi mogu pripisati i filmu Mandy.

Za treću stvar glede štelanja očekivanja su, međutim, krive kolege novinari sklone lakim rešenjima u vidu bombastičnih naslova poput “Najbolja / najluđa uloga Nicolasa Cagea u karijeri!!!” Kao glumac od 100 uloga u karijeri od kojih su većina bile glavne i kao glumac sa reputacijom nekoga ko uloge apriorno ne odbija, Cage je imao i boljih i luđih uloga (ta dva pojma ne označavaju nužno isto) ne samo u celoj karijeri nego, usuđujem se reći, u poslednjih nekoliko godina. U bolje bi se svakako mogla svakako mogla svrstati Joe u istoimenom filmu (još jedna poveznica: Joe je, kao i Red, bio drvoseča), u luđe Brent iz Mom and Dad. Što, opet, ne znači da mu Red nije dobra ili luda uloga, naprotiv, samo to ludilo i glumački “show” vidimo, kako to obično biva, u bljeskovima, poput one scene nalivanja alkoholom u kupatilu i vrištanja u prazno, dok se kroz veći deo filma (kada se ne mlati ili ne upušta u oneobičene dijaloge) Cage pokušava držati niskog registra, odnosno zuriti u televizor ili u prazno. Opet, on je svakako jedan od razloga po kojem ćemo pamtiti Mandy.
Pitanje svih pitanja je kako se to drži sve zajedno, a jednoznačan odgovor je teško dati. Jedino što je jasno je da je Mandy kao film sasvim namerno takav kakav je, spor, uvrnut, pun citata na jedno drugo vreme i njegove relikvije (od jezivih televizijskih reklama do Heavy Metal stripova i fantazijskih pulp-romana) i da je, kao takav, svakako bolji nego što bi bio kao potencijalno generički triler osvete. Odnosno, moramo ga prihvatiti ili odbiti u celini, i svu njegovu sporost i snolikost i nejasnoće kada tematizira javu, a kada se bavi snovima, i crvene boje koje se razmućuju oko rubova kao na staroj VHS kaseti, i negativčeve moronske, nadrogirane propovedi, i eklektični soundtrack koji, kao svoj poslednji rad, potpisuje ove godine preminuli Johann Johannsson na kome se može naći i drone i metal i elektronski zvuk, ali i na promenjenu strukturu filma (dva čina umesto tri), gde ekspozicija zauzima dobrih 60% trajanja.

Naravno, ne radi sve u jednakoj meri i svako od gledalaca bi tu ponešto promenio, kratio, ubrzavao, pojednostavio dijaloge ili čak promenio glumce (premda su Cage i Riseborough prilično nedodirljivi u smislu suverenosti svojih interpretacija), ali bi to onda bio neki drugi film, možda i bolji, ali ne bi bio delo vizije Panosa Cosmatosa. Ovako zamislite da se Nicolas Winding Refn sa sve svojom sklonošću ka zasićenim, jarkim bojama, igra Davida Lyncha(negativac kojeg igra Linus Roache je takav da bi ga ranih do srednjih 80-ih sjajno odigrao Dennis Hopper, čak ga možemo zamisliti kao prelaznu fazu između fotoreportera iz Apocalypse Now i Franka Bootha iz Blue Velvet), ali u procesu otkriva kultni šarm Nicholasa Roega. Očekujte neočekivano i pustite se iznenaditi.


↧

A Film a Week - Euthanizer / Armomurhaaja

September 30, 2018, 12:00 am
$
0
0

Apparently, rural Finland is a place where a person can meet a variety of colourful characters, like a car mechanic who bears the title “of thousand vaginas”, a bunch of comically useless neo-Nazi poseurs who call themselves “The Soldiers of Finland”, but instead of fighting the non-existent immigrants, they are more interested in designing logos and stealing car tyres, a hospice nurse with the taste for erotic asphyxiation or a motorbike repair-man who moonlights as a euthanizer for the folks poor enough to go to greedy veterinarians at the clinic. The latter is the titular character of an offbeat drama-thriller directed by Teemu Nikki, self-taught filmmaker with a number of shorts, music videos, commercials, a hit series and two feature-length films behind him. It is already quite a success that there were some brave or crazy people in Finnish film institutions to make Euthanizer an Oscar candidate. Chances are slim, but, hey, who would think that Lordi could win the Eurosong contest?

Euthanizer’s “Christian name” is Veijo Haukka and he is a bit of a jerk, a 60-ish pipe-smoking loner who will give his customers a lecture about how they are the cruel ones for actually keeping animals as pets without knowing enough about their natural needs. He is played to perfection by the legendary Finnish character actor Matti Onnismaa. Veijo’s ethics might seem unorthodox, yet firm: smaller animals like cats would get a gas chamber made out of an old car, dog will get shot, even the roadkill will get a proper burial and not a single healthy animal would die of his hand.

He is less merciful with people not just because of his seemingly heartless lectures, but his general attitude towards people. He will not hesitate to give hard time to the veterinarian he finds greedy and unethical, and even to his dying father (Heikki Nousiainen), a former alcoholic now in hospice. Like some kind of a folksy philosopher, Veijo sees that everybody, his father included, should receive just the right amount of pain before they die. It might seem that he is given a chance of happiness when he meets his father’s nurse Lotta (Hannamaija Nikander) who takes an instant interest in him, but his principal character flaw and a misunderstanding of sorts will get him in trouble with an emasculated member of a nazi gang named Petri (Jari Virman) and his thug buddies…

A piece of trivial information says that Nikki has finished the principal photography of the film before even looking for funding, but it can be explained with the fact that most of his cast and crew were his collaborators on previous project, including the actors and co-producer Jani Pösö who also served as the co-writer on his two previous features Simo Times Three (2012) and Lovemilla (2015). Nikki was his own editor and together with the cinematographer Sari Aaltonen keen on handheld camerawork, he also served as the set and costume designer. The whole budget was around 300.000 € and the film has a certain B-movie appeal to it.

Speaking of that, it is worth noting that the whole B-movie thing is not a piece of hipster irony (even though there is more than enough irony, sarcasm and pitch-black humour delivered with a deadpan seriousness in the film’s text, which is kinda typical for the Finnish way of life), but an earnest effort in the likes of Monte Hellman’sfilms where animals, cars and vistas also have a certain role in social landscape and the “smart-ass-ery” of the protagonist can be read as a tribute to Don Siegel’sDirty Harrywhich Nikki quotes as a big influence.

On the other hand, Euthanizer does not just play cool like B-movies usually do, it is cool because, of all things, its emotional core and strong sense of humaneness portrayed through the unapologetic character of Veijo (who is the only one fully developed). It might take time for him to get under our skin, but once he is there, we could follow him to the end of the world. His larger than life personality (due to Onnismaa masterful acting), together with the title, is the reason for the film to work also as an out of the box origins story to a superhero series, which, having Rendel in mind, might be a trend in Finnish genre cinema. We might just need a slightly different ending, maybe one more scene, one more shot, mid-credits or a regular one.
↧

Lista - Septembar 2018

September 30, 2018, 2:30 pm
$
0
0


Ukupno pogledano: 29
Prvi put pogledano: 27
Najbolji utisak (prvi put pogledano): Nancy
Najlošiji utisak: The Nun

*ponovno gledanje
objavljene kritike su aktivni linkovi

datum izvor Naslov na Engleskom / Originalni naslov (Reditelj, godina) - ocena

01.09. festival In the Aisles / In den Gängen (Thomas Stuber, 2018) - 6/10
02.09. festival Ederlezi Rising (Lazar Bodroža, 2018) - 7/10
03.09. video Swinging Safari (Stephan Elliott, 2018) - 5/10
03.09. video Faces Places / Visages villages (Agnes Varda, J.R, 2017) - 9/10
05.09. kino Blindspotting (Carlos López Estrada, 2018) - 8/10
06.09. video Mobile Homes (Vladimir de Fontenay, 2017) - 5/10
07.09. kino Down a Dark Hall (Rodrigo Cortés, 2018) - 4/10
07.09. video Support the Girls (Andrew Bujalski, 2018) - 8/10
09.09. festival Border / Gräns (Ali Abbasi, 2018) - 8/10
12.09. kino BlacKkKlansman (Spike Lee, 2018) - 7/10
12.09. video Summer of 84 (François Simard, Anouk Whissell, Yoan-Karl Whissell, 2018) - 5/10
15.09. kino The Nun (Corin Hardy, 2018) - 3/10
16.09. festival Holiday (Isabella Eklöf, 2018) - 8/10
16.09. video Thor (Kenneth Branagh, 2011) - 4/10
19.09. kino Everybody Knows / Todos lo saben (Asghar Farhadi, 2018) - 6/10
20.09. video Naples in Veils / Napoli velata (Ferzan Ozpetek, 2017) - 6/10
20.09. festival Mandy (Panos Cosmatos, 2018) - 7/10
21.09. video Arizona (Jonathan Watson, 2018) - 4/10
*21.09. kino Srbenka (Nebojša Slijepčecić, 2018) - 8/10
*23.09. festival Ruben Brandt, Collector (Milorad Krstić, 2018) - 8/10
24.09. video Thoroughbreds (Cory Finley, 2018) - 7/10
25.09. video Captain America: The First Avenger (Joe Johnston, 2011) - 6/10
26.09. kino On Chesil Beach (Dominic Cooke, 2017) - 5/10
27.09. video Limunovo drvo (Branko Radaković, 2015) - 6/10
27.09. video The Leisure Seeker (Paolo Virzi, 2017) - 4/10
28.09. video American Animals (Bart Layton, 2018) - 8/10
28.09. video Saturday Church (Damon Cardasis, 2017) - 6/10
29.09. video Nancy (Christina Choe, 2018) - 9/10
30.09. video Euthanizer / Armomurhaaja (Teemu Nikki, 2017) - 8/10
↧
↧

On Chesil Beach

October 3, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na XXZ
2017
režija: Dominic Cooke
scenario: Ian McEwan (prema svom istoimenom romanu)
uloge: Billy Howle, Saoirse Ronan, Anne-Marie Duff, Adrian Scarborough, Emily Watson, Samuel West

Verovatno znate onaj bajati vic kada se baba žali da je greškom gledala porno-film, a kada je pitaju zašto nije prekinula sa gledanjem kada je shvatila šta je to u stvari, ona odgovara: “Pa da vidim hoće li se venčati na kraju”. Vic po svojoj definiciji služi za izvlačenje jeftinog smeha na očigledan način, ali u ovom slučaju govori i jednu duboku i važnu životnu istinu – u rasponu dve generacije su se seksualne prakse, društveni kanoni i stil života promenili do neprepoznatljivosti i tu nije reč samo o dostupnosti pornografije kao lošeg edukativnog materijala.

On Chesil Beach, i kao roman i kao filmska adaptacija, govori o jednom vremenu koje je bliže babi iz vica nego meni, ali je tok radnje potpuno suprotan porno-filmu iz istog vica. Dvoje ljudi koje pratimo su već venčani na početku, a tokom prve polovine filma (glavnina radnje je svedena na jedan dan na početku njihovog medenog meseca na naslovnoj plaži na južnoj engleskoj obali) ostaje nam da se pitamo hoće li oni konačno konzumirati taj svoj brak i kada, odnosno kako će to učiniti.

Godina je 1962, stari obrasci su neodrživi i srušiće se svakog trenutka, rokenrol se uvozi iz Amerike, seksualna revolucija se valja iza ugla, ali je za Florence (Ronan) i Edwarda (Howle) možda već prekasno. Oni su oboje mladi, obrazovani (on je istoričar, ona akademska violinistkinja), uglađeni i seksualno neobavešteni jer nisu imali od koga biti u puritanskom društvu u kojem se o tako nečemu nije razgovaralo. On deluje pomalo smotano da bi osvajao cure, a takođe i suviše fino da bi na njih nespretno navaljivao. Ona je, sa druge strane, pomalo uštogljena i stegnuta, što se vidi i po njihovoj verbalnoj i neverbalnoj komunikaciji.

U nekom paralelnom univerzumu, ovo je mogla biti i komedija. Na pamet mi padaju najmanje tri ključa – woodyallenovski pseudo-intelektualizam, montypythonovski čisti apsurdizam, pa čak i hollywoodska nepristojna komedija temeljena na transferu neprijatnosti. Uostalom, ponašanje dvojice konobara koji im serviraju večeru pri početku filma je naslućivalo tako nešto. Ovo, na sreću ili nažalost, nije takav film jer svojoj temi i svojim likovima pristupa ozbiljno. Lako je smejati se smotanosti sa sigurne distance, čak se i krajnje legitimno pitati kako su ljudi poput ovog para “zaljuljali” ono što se podrazumeva pod “swinging sixties”, ali njih dvoje dolaze sa primetnim i ne tako jednostavno rešivim bagažom, što ćemo videti u obilju “flashback” scena. Ovaj postupak nije uvek najbolje rešenje, ali donekle efektno razbija monotoniju hotelske sobe.
Tako saznajemo da oni imaju različito klasno poreklo što je u ondašnjoj Britaniji ipak značilo nekakvu prepreku. Njeni su bogatiji od njegovih – otac (West) je vlasnik fabrike elektronske opreme, majka (Watson) profesorica na Oxfordu koja i na vlastitog muža gleda s visine. Njegov otac (Scarborough) je “tek” direktor seoske osnovne škole, inače čovek mudar, strpljiv i tolerantan, ali pomalo umoran, a majka (Duff) umetnica koja pati od oštećenja mozga usled nesretnog slučaja. Saznajemo ponešto i o hladnim odnosima unutar doma (u njenom slučaju) ili o procenjivanju individue na osnovu familije ili škole u koju ide (u njegovom). Saznajemo i za njihove sitne pobune (poput njenog anti-nuklearnog aktivizma) i hobije (njegovo posmatranje ptica), kao i kako su se upoznali – gotovo sasvim slučajno ili jezikom romantičnih filmova, sudbinski.

Međutim, On Chesil Beach je daleko od savršenog filma i to upravo iz razloga pogrešnog pozicioniranja stvari koje su svakako važnije od potencijalne sramote od neuspelog seksa dvoje ljudi. Ne uspeva da nam objasni zašto je to toliko važno, odnosno da se osloni na kontekst, kao ni da nam na zadovoljavajući način predstavi posledice nečeg takvog. U tom smislu je sentimentalni kraj filma posebno razočaranje i na tehničkom (zbog korištenja loših staračkih maski) i na scenarističkom planu.
Da, likovi su tretirani životno – njegova pomalo preka narav i nestrpljenje su produkt frustracije jer je on, prema društvenim kanonima, uradio sve kako treba, a za to ne dobija nagradu, dok se ona oslanja na prirodni tok stvari koji ipak nije samo prirodan kada u priču uđe represija na seksualnom i emocionalnom planu posebno gruba prema ženama “iz finijih kuća”. Takođe su i glumci dobri, što se moglo očekivati od Saoirse Ronan koja sa lakoćom igra uloge kompleksnih cura i mladih žena, a Billy Howle, inače u principu epizodista, ovde ima svoju prvu glavnu-glavnu ulogu pristojnog momka koji se oseća prevarenim od strane ne samo svoje žene, nego i od strane života koju igra dovoljno dobro da nikad ne bude nadigran.

Problem nije lako naći ni u režiji koja je konzervativna, što je očekivano od reditelja koji sa filmom ima vrlo malo iskustva – Cooke dolazi iz miljea teatra a na ekran je pre ovog filma postavljao samo Shakespearea. Osim pripovedanja kroz “flashback”, nasleđenog iz izvornog romana i iz scenarija, koje služi svrsi i finih podešavanja skoro neprimetnih detalja (tipično za britanske filmove, jako se pazi na kompoziciju i kretanje glumaca u kadru), on vrlo dobro rešava i kulminaciju u sceni na plaži kada sve frustracije i kompleksi likova isplivaju na površinu i odrede im sudbinu do kraja života. Posebnu pažnju na tom mestu valja obratiti na fotografiju u sivkastim, zamućenim tonovima, te na brda uvek u poslednjem planu koja dvoje likova okružuju i zatvaraju.

Problem je onda, logično, u scenariju, odnosno u adaptaciji romana. Ian McEwan se sam nameče kao krivac jer je, čini se, jako čuvao svoj originalni tekst, ne prilagođavajući ga dovoljno za potrebe novog medija jer knjiga i film nisu isto. U tom čuvanju teksta se izgubio, odnosno u drugi plan je skliznuo, kontekst koji je zapravo ključ romana i njegovog uspeha kod kritike i publike. McEwan inače nije neiskusan kao scenarista i adapter svojih dela, ali ovde je polomio zube tako da je On Chesil Beach zbog svojih manjkavosti u suštini nepotreban film.


↧

American Animals

October 5, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na DOP-u
Kada pročitamo karticu teksta “Ovo je istinita priča” (umesto “Ovaj film je baziran na istinitoj priči”), prva reakcija će biti lagana neverica, između ostalog i zbog toga što je slična kartica upotrebljena u jeku Oscar-sezone prošle godine u filmu I, Tonyakoji je ponudio ubačene vinjetice intervjua sa akterima događaja koje se svejedno igrali isti glumci kao u filmu. Kod American Animals je situacija ipak nešto drugačija: radnja filma je ispresecana “talking heads” intervjuima sa akterima, ali ovog puta stvarnim, ne glumcima. To, pak, u sećanje priziva film American Splendor, biopic o strip-crtaču Harveyu Pekaru u kojem se pojavljuju i stvarna i fiktivna verzija njega koju igra Paul Giamatti.

Razlika između dva naslova je žanrovska. Nasuprot normalnog biografskog filma u American Splendor, u American Animals u centru zbivanja imamo jedan partikularni bizaran poduhvat koji jednako puni novinske stranice zanimljivosti i crne hronike. Reč je o pljački vrednih knjiga, originalnih izdanja Darwinovog Porekla vrsta i Audobonovih Ptica Amerike, iz biblioteke Univerziteta Transylvania u Lexingtonu u saveznoj državi Kentucky, te pokušaju njihovog prodavanja na tržištu umetnina, pri čemu su se mladi kriminalci, svi do jednog studenti iz finijih, suburbanih kuća, vodili isključivo znanjem prikupljenih iz filmova o pljačkama, od klasičnih do savremenih naslova. Sva četvroica pljačkaša su uhvaćeni i osuđeni na po preko sedam godina federalnog zatvora.
 
Sve navedeno u prethodnom pasusu je apsolutna istina, dokumentirana ne samo u izjavama počinilaca Spencera Reinharda, Warrena Lipke, Erica Borsuka i Chasa Allena datim po izlasku iz zatvora koje se smenjuju sa igranim delom filma, već i u brojnim novinskim člancima od kojih je jedan u Vanity Fairu poslužio britanskom dokumentaristi Bartu Laytonu da počne istraživanje za svoj hibridni docu-fiction debi. Iako su sastavni delovi koje Layton koristi poznati, American Animals je jedno sveže iskustvo ne samo kao još jedan u nizu doprinosa fluidnoj docu-fiction kvalifikaciji, već i na oba svoja polja, kao interesantna i slojevita krimi-drama sa svojim tekstom, detaljima i sub-tekstom, ali i kao dokumentarac “true crime” sorte, formalno ne mnogo različit od televizijskih specijala na datu temu, ali izveden sa daleko više stila.

Prvi koji je došao na ideju je Spencer (Barry Keoghan, onaj momak iz The Killing of a Sacred Deer), student umetnosti koji je, kako to obično biva, na fakultetu shvatio da nije baš toliko briljantan kao što je mislio da je živeći u predgradskom mehuriću. Plen od nekoliko miliona dolara od kojeg ga deli samo jedna bibliotekarka (Ann Dowd) koja to čuva se svakako čini primamljivim. Svoj plan je podelio sa najboljim prijateljem Warrenom Lipkom (sjajno raspoloženi Evan Peters), momkom lagano sociopatskih tendencija, koji je sve to detaljno razradio služeći se filmskim znanjem. Njih dvojica zatim u akciju uključuju još dvojicu, budućeg poslovnjaka Erica (Jared Abrahamson) i finansijski potkoženog Chasa (Blake Jenner), dok ih navodna “veza” (standardno dobra epizoda Uda Kiera) navodno čeka u Amsterdamu…
Drugi fokus je na njihove socijalne pozadine (svi su iz dobrostojećih, srednjeklasnih i buržoaskih familija) i isprazne unutarnje živote. Njihovu patnju je lako na prvu loptu otpisati kao lažne muke dokonih mladih bogataša bez prave brige u životu, ali to nije baš tako. Sa jedne strane, mami ih i laka lova i osećaj avanture, ali im je taj novac i potreban da bi, ako je ikako moguće, promenili živote koji su im zacrtani. Naime, niko od njih nije baš toliko bogat da bi mogao da ostatak života provede u zezanju, društvo je ustrojeno da sa višom klasom dolaze i veće privilegije, a manje potencijalne sankcije pa je u redu makar iz očaja tako nešto pokušati (Evropa ili fizički zatvor, u mentalni zatvor suburbije se ne vraćaju), a i oni su svesni da se do socijalne mobilnosti ne dolazi (više) teškim radom, već manje ili više sofisticiranom otimačinom.

Ono što Layton uspeva je ne samo da nam priču sa poznatim ishodom proda kao komad nepredvidljive fikcije, već i da nas ubedi da nam je do te četvorice tupana dovoljno stalo da njihovu pogrešno procenjenu avanturu i shemu za bogaćenje ispratimo do kraja. To uspeva ne samo pažljivo modelirajući likove prema stvarnim osobama, već i precizno vodeći vrhunski odabrane glumce kroz njih do sitnih detalja u držanju ili govornoj shemi. Dramska rekonstrukcija u okviru dokumentarnog programa o stvarnim zločinima nikada nije izgledala bolje, niti je bila slojevitija.



↧
Search

A Film a Week - Heavy Trip / Hevi reissu

October 7, 2018, 12:00 am
$
0
0

Some relevant scientific researches have found a co-relation between the strength of some country’s heavy metal scene, its general development and the overall happiness of its people. We can hardly imagine heavy metal as the music of happy people (or the upper classes for that matter), but apparently, if it is possible and socially acceptable for its young adults from blue collar background to channel the negative emotions like fear, angst and the appetite for (self-)destruction through some aggressive guitar-shredding, it means that some country is a happy member of the first world. If we take the Anglo-Saxon countries, Germany and Scandinavia as an example, we can see that the theory stands.

Also, it is worth noting that, contrary to the popular tropes and residuals of moral panic from the past century, metalheads are not necessarily dumb, aggressive kids and/or fanatical animal-sacrificing blood-thirsty Devil-worshippers, but simply people who prefer some kind of music over the others and spot a certain look. Movie-wise, however, the tropes still works, especially in comedies for the fun effect. And when treated in a smart way, which is the case with Jusso Laatio and Jukka Vindgren’s feature debut Heavy Trip, they can generate a lot of laughs without feeling condescending.

It is the story of a (fictional) extreme metal band called Impaled Rectum from a village in the north of Finland and its struggle to success imagined as a performance on a famous Norwegian festival. Before that, they kept rehearsing by playing covers in the basement of the fast guitarist Lotvonen’s (Samuli Jaskio) family business – the reindeer slaughterhouse. The band consists also of the daredevil drummer Jynkky (Antti Heikkinen), the walking metal encyclopedia bassist Pasi (Max Ovaska) who works as a librarian in his daily life and the gentle singer Turo (Johannes Holopainen of Unknown Soldier fame) who has to take the verbal abuse from almost everyone in the village, like the police chief and the local punks, while having a literally shitty job as an orderly in a mental institution. Needless to say, when holding a microphone, he turns into a growling beast. He is the protagonist and our perspective in the story and is also involved in a love triangle sub-plot with his ex-classmate, the beautiful florist Miia (Minka Kuustonen) and his nemesis, a local pop-singer buffoon Jouni Tulkku (Ville Tiihonen).

The description promises a road movie in the likes of The Blues Brothers, only more metal in sound and attitude, but Laatio and Vindgren, together with their co-writers Aleksi Puranen and Jari Olvi Rantala, take some sweet time to get the band on the road trip, while scoring laughs on the home field, putting the characters in some potentially dangerous situations with the rest of the townsfolk. Those set pieces are based on stereotypes and might prove to be even a bit offensive to both sides in the “conflict” (stupid metalheads doing dangerous stuff, sleazy rednecks that change their attitudes towards them when they have a shot to become famous), but here are done with a special warmth in hearts and minds of the writers, even though they are basically milking for laughs at predictable places.

Heavy Trip has some other classics of rock cinema in its DNA, like the early 90’s comedies Airheads and Wayne’s World, but the difference is Laatio and Vindgred are very aware of those films and that they are just playing with them (there is no way that every time the band plays, the look of the film changes towards some music video aesthetics), so they are not trying too hard to look cool while using the familiar tropes to make us laugh while making their characters silly in a likeable way. Not every joke is spot on, but most of them are and we can relate to the characters even though most of them are just rough sketches. The visual identity of the film is also smart, using the natural surroundings to highlight Turo’s loneliness and offering a glimpse into the boring life in Finnish countryside.

Once the road trip starts more than halfway into the film, more outlandish, over the top stuff is about to turn up, and Heavy Tripbecomes one really enjoyable fare, no matter if the audience is full of metalheads or not. It is pure fun, nothing more, nothing less.
↧

Hold the Dark

October 10, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na XXZ


2018.
režija: Jeremy Saulnier
scenario: Macon Blair (prema romanu Williama Gillardija)
uloge: Jeffrey Wright, Riley Keough, Alexander Skarsgard, James Badge Dale, Julian Black Antelope, Tantoo Cardinal, Macon Blair

Netflix je fenomen koji već obeležava filmsku umetnost XXI veka i na kojem se već lome koplja poslovnih i kulturnih politika, pa filmove iz njegove produkcije neki festivali rado uvrste u svoj program (Cuaronov film Roma u Netflix produkciji je, recimo, upravo pobedio u Veneciji), a drugi ga blokiraju, kao što je to slučaj sa Cannesom. Svako ima prava na svoju poslovnu politiku (Netflix recimo zahteva apsolutna distribucijska prava), ali i na filozofiju (jedan od preduslova za pojavljivanje u Cannesu je osigurana kino-distribucija u Francuskoj). “Žrtvom” u tom slučaju mogu postati samo filmski autori (sa jedne strane, Netflix daje više nego pristojne budžete i, za sada, potpunu autorsku slobodu, ali zatvara poneka festivalska vrata), kino-prikazivači (koji Netflixove filmove izbegavaju jer bi na njima imali samo štetu zbog promenjenih navika većinske publike) i publika (koja bioskopske filmove ne može videti na velikom platnu). Poslednji primer u još nezavršenoj Netflix sagi je film Hold the Dark Jeremyja Saulniera koji je maknut s programa u Cannesu (gde su rediteljevi prethodni filmovi imali svoje premijere – u tom smislu filmski festivali posluju na način analogan sportskim klubovima), pa je premijeru imao u Torontu da bi odmah nakon nje ušao u globalnu internet distribuciju preko Netflixa.

Saulnier je inače reditelj sa renomeom i jedan od najistaknutijih predstavnika oplemenjenog, artističkog žanrovskog pristupa, te jedan od retkih koji su sposobni sa skoro jednakim žarom ispričati priču koja se prati bez daha i ostaviti trajni utisak na gledaoca. Saulnier kao reditelj takođe vrlo dobro zna koliko se treba naslanjati na velikane filmske istorije (kroz njegove filmove se ocrtava aura Sama Peckinpaha), kao i to da je to moguće, čak i uputno, činiti stalnim inoviranjem žanra. Nakon crnohumornog DIY horor-trilera Murder Party koji je dostigao kultni status u određenim krugovima, Saulnier je doživeo internacionalni proboj sa Blue Ruin, izrazito slojevitim “backwoods noirom” koji kroz priču o osveti takođe preispituje koliko sveprisutnost oružja doprinosi nasilju u Americi. Njegov treći film, i prvi na kojem nije imao i funkciju direktora fotografije, Green Room, iako ni izbliza impozantan kao prethodnik, vrlo je uspeo filmski uradak u smislu briljantno jednostavne premise o šansama za preživljavanje punk sastava pod opsadom od strane neonacista u zabitom baru usred šume, te njene direktne, iskrene, taktički i stilski doterane realizacije. Sa Hold the Dark se više vraća na kurs Blue Ruina, uz daleko veći budžet, pa i ambicije, ali u konačnici film ipak ne dobacuje do remek-dela.

Pejzaž koji Saulnier slika uz pomoć direktora fotografije Magnusa Nordenhofa Jonka opet je divlji, s one strane onoga što podrazumevamo pod civilizacijom, ali u tome još beskompromisniji. Mesto radnje je sever Aljaske, godina je 2014, ali ako motorne sanke zamenimo pasjim zapregama i izbacimo hidro-avione i džipove, film možemo zamislit kao neo-western smešten u svet romana Jacka Londona u kojem se ukrštaju motivi osvete, antičke tragedije, refleksije o prirodi i ljudskoj prirodi, brutalno nasilje, putovanje u metaforičko srce tame i nikad do kraja jasne perspektive anti-junaka upletenih u koloplet događaja.

Penzionisani prirodnjak, lovac i autor nekoliko knjiga o vukovima Russell Core (Wright) pozvan je u selo duboko u arktičkom krugu od strane lokalne žiteljke Medore Slone (Keough) da ulovi vuka koji je, navodno, odvukao i raskomadao njenog sina dok je njen muž Vernon (Skarsgard) odsutan kao vojnik u Iraku. Medora je sama po sebi čudna osoba koja odbija koncept civilizacije (kaže da ne shvata sunce, pesak i kupaće kostime, te da je jedino toplo što priznaje termalni izvor na nekoliko sati hoda od njene kolibe), ali se ponaša čudno čak i za standarde western udovice (što bi mogla biti u tipologiji likova) i majke koja je upravo izgubila sina jedinca. Russell će ubrzo otkriti pravi razlog za to, imajući u vidu da je dečak zapravo stradao od ljudske ruke, a ne od vučjih čeljusti, ali problemi nastaju kada se Vernon vrati iz vojske, odbijajući koncept institucionalne pravde koju nudi lokalni šerif (Badge Dale), već insistirajući na svojeručnoj osveti koja za sobom ostavlja krvavi trag.


Otkrivati dalji tok radnje bi bio “spoiler”, ali nekoliko stvari tu valja napomenuti. Prva je da Saulnier sa lakoćom klizi kroz žanrove, od “backwoods noira” i neo-westerna, preko filma preživljavanja do ekstremno nasilnog trilera, socijalne i psihološke drame, bez suvišnog detalja ili informacije, ostavljajući nas u nekakvom bunilu i čvrsto nas vezujući za ekran. Druga je vrhunska kontrola vizuala, kao i glumaca kojima su dodeljene noseće uloge. Televizijski veteran Wright (serija Westworld) nosi tamu u sebi i dovoljno je uverljiv kao čovek koji poznaje patnju i zlo, ali ne u toj meri u kojoj mu se sad to isto baca u lice. Riley Keough je i ranije igrala beskompromisno mračne likove (American Honey), ali ovde u sebi nosi tugu i tamu koja se retko viđa na filmu. Alexander Skarsgard ima kilometražu hladnih, surovih negativaca, ali ovde je vrlo efektno utišan i, ako je to moguće, još više preteći.

Treći detalj je veština sa kojom Saulnier vešto prepliće motive iz scenarija ne bi li izgradio pojedine scene. Uzmimo za primer jednu scenu mitraljeske pucnjave koja kao da je preuzeta direktno iz Wild Bunch i prebačena iz peščane pustinje u ledenu. Ona dolazi kao kulminacija socijalnih motiva u priči koji su jedno vešto ispitivanje dolaska belog čoveka i civilizacije sa retkim benefitima, ali zato svim mogućim gadostima, u okruženje u kojem je priroda na svoj način diktirala uslove života. Resentiman je svakako prisutan i okinuće kad god se za to ukaže prilika, pa nam je jasno zašto Cheeon (Black Antelope) želi otići s praskom. 
Nakon te i takve scene smeštene na sredinu filma, teško je održati dinamiku do kraja, čak ni uz ritmičke intervencije poput “flashback” scena (koje Saulnier koristi krajnje umereno i ukusno), pa to ne uspeva ni autoru Saulnierovog kalibra, iako memorabilnih nasilnih scena ima i dalje, doduše u nešto nižem registru. Drugi set problema leži u upitnom kvalitetu izvornog materijala (u principu, reč o pulp romanu) i neujednačenoj adaptaciji koju potpisuje Saulnierov “kućni glumac” Macon Blair koji u poslednje vreme pokušava da se prebaci na pisanje scenarija, pa i režiju, sa čime je zabeležio i određene uspehe (scenario i režija za prošlogodišnjeg pobednika Sundance Festivala I Don’t Feel at Home in This World Anymore, scenario za solidni Small Crimes). Naime, ni jedan ni Blair ni Saulnier nisu odoleli novim trendovima komercijalnog pola art-žanr scene u Americi, Blair da u tekst ubacuje “istine veće od života”, a Saulnier da navodi glumce da ih izgovaraju šapatom u filmu gde je dijalog prilično utišan i mrmljav.

U konačnici, Hold the Dark možda nije baš onakav ep kakav je Saulnier zamislio, a možda mu takav izraz baš i ne leži, ali je svejedno vrlo dobar film. Dobra vest je da Saulnier verovatno u karijeri neće snimiti loš film jer njegovom rediteljskom talentu i sposobnosti nema premca. Loša je, pak, to da isto tako verovatno nikada više neće dostići genijalnost Blue Ruin.



↧
↧

F20

October 12, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika objavljena na DOP-u
Arsen Anton Ostojić ima novi film, ovoga puta snimljen u potpuno nezavisnoj produkciji, što će reći bez sredstava od HAVC-a. Reč je o žanrovskom filmu, psihološkom trileru sa elementima akcije i romanse pod nazivom F20što Ostojiću može doneti etiketu najraznovrsnijeg hrvatskog filmskog autora koji je u svojoj karijeri do sada snimio četiri međusobno potpuno različita filma.

Na sebe je skrenuo pažnju još sa prvencem Ta divna splitska noć, filmom “hyperlink” konstrukcije u formi triptiha smeštenog u novogodišnju noć u narečenom gradu čijim centrom vladaju droga i kriminal čije su žrtve po pravilu mladi i/ili naivni ljudi. Iako često na rubu patetike, ponekad i svesno prelazeći tu liniju, film je imao neku svoju težinu podvučenu crno-belom fotografijom koja lokaciji dodaje jednu “gothic” dimenziju. Drugi film Ničiji sin bio je u vreme kada se pojavio miljenik hrvatske kritike i pokupio je mnoštvo Zlatnih Arena, premda je reč o ostvarenju sa svojim problemima čiji visoki registar emocija najčešće nema potkrepljenje u suvisloj motivaciji likova. A ako ćemo o jakim emocijama, nikako ne bi trebalo zaboraviti ni “misery / tragedy porn” pod naslovom Halimin put, doduše snimljen po istinitoj priči, ali zbog te činjenice ništa manje melodramatičan. 
 
U sva tri prethodna filma, Ostojić je, dakle, uglavnom zakucavao emotivne zicere, pa je logično upitati se kako bi se snašao sa žanrovskim filmom u relativno skromnim produkcijskim uslovima gde važe neka druga pravila igre. Pritom ne treba gubiti iz vida da je on tehnički potkovan zanatlija koji je radio kao asistent režije u Americi, pa je verovatno pokupio par zgodnih trikova. Opet, ti filmovi nisu nužno bili trileri, niti su bili njegovi lični projekti u kojima je on imao i funkciju producenta. U F20 je, izgleda, uložio celog sebe i to, nažalost, uglavnom uzalud.

Priča je doduše potencijalno zanimljiva: Martina (Romina Tonković) provodi leto radeći kao dostavljačica u piceriji svoga oca Mate (Mladen Vulić) i sanjajući makar o vikendu na Zrću sa svojom najboljom prijateljicom Irenom (Lana Ujević), što joj rastrojeni i posesivni otac ni u kom slučaju neće dozvoliti. Jedina pozitivna strana tog leta u gradu je poznanstvo sa Filipom (Filip Mayer), mladićem njenih godina koji boravi sam u stanu, svakodnevno naručuje istu picu od nje i igra igrice, dok za svoje roditelje tvrdi da su otišli u vikendicu. Njih dvoje započinju romansu, a Martina dobiva krila da se suprotstavi ocu, pa makar i po cenu da ga njih dvoje opljačkaju i kao ponosni pobunjenici odu na veliku žurku na plaži, dok se za njima podiže potera…

Naslov je, pak, spoiler sam po sebi, i označava međunarodnu šifru za shizofreniju u medicinskoj dokumentaciji, što ćemo pročitati na uvodnoj kartici teksta. Zapravo, nema ni neke velike misterije ko je tu “lud” (premda je bilo prostora i za takav razvoj događaja) jer Filip od početka filma stresne situacije vizualizira kao igrice-pucačine, a ako nismo baš sasvim sigurni, onda je tu i druga, ne baš razrađena i namerno mutno snimljena linija radnje u kojoj se on ispoveda bolničkoj psihijatrici. Pravi problemi, međutim, nastaju kada Ostojić ubaci u brzinu i sa kursa psihološkog romantičnog trilera sa dozom lagane erotike skrene prema čistoj akciji u drugoj polovini, odnosno poslednjoj trećini filma punoj šokantnih otkrića koja neće iznenaditi ama baš nikoga ko je pogledao dovoljno filmskog štanca ili krimi-serija.
Razlog za te probleme nije tehničke, budžetske ili produkcijske prirode. Naprotiv, osim povremenog “product placementa” (imena sponzora su i na špici, a videćemo ih i u filmu dakako), te ne baš zvučne glumačke postave za noseće uloge, F20 ne izgleda kao hrvatski “indie”, što je inače eufemizam za “štap i kanap” produkciju. Naprotiv, dizajn filma je više nego solidan (retro stil u vizualizaciji igrica u Filipovoj glavi je svestan izbor, a ne iznudica), uvodna špica atraktivna, ton na nivou, muzika Mate Matišića sasvim odgovarajuća za ovaj tip filma, fotografija Slobodana Trninića upeglana, a montaža Dubravka Slunjskog dovoljno precizna, što sve u priličnoj meri maskira činjenicu da je film snimljen sa nevelikim sredstvima. Takođe, scene sa Zrća i neoficijelni spot za pesmu Seven Days Amongst Your Hair sastava Mr. Albino su zgodni dodaci, iako daleko od neophodnih i precizno razrađenih.

Problem je, međutim, u potpuno amaterski napisanom scenariju Hrvoja Sadarića do sada anonimnog politologa, koji deluje kao da je nastao na nekom početničkom kursu scenaristike u Americi. Dijalozi su nezgrapni, žargon rigidno promašen, motivacije likova od tipskih do nebuloznih, a svi posejani tragovi itekako dolaze na naplatu do kraja filma, a razvoj događaja je predvidljiv. Kao poseban problem se može ispostaviti i moralna panika oko video-igrica na koju se F20kači i doliva ulje na vatru, a da to u sledu događaja nije ničim potkrepljeno.

Ostojić u datoj situaciji čini šta može: pokušava da relaksira svoje mlade glumce, što mu povremeno i uspeva, te kadrira scene na način da bi podigao napetost, ali to ni izbliza nije dovoljno za celovečernji film koji svejedno deluje kao razvučena epizoda serije a la Criminal Minds. (Jednominutni trailer je već druga priča, on je toliko dobar i napaljiv da filmu postavlja nerealne standarde.) Njegova najveća greška je, pak, to što se tako lošeg scenarija drži, čini se, do poslednjeg zareza, umesto da sam napiše poslednju ruku, pa makar u njoj samo ispeglao dijaloge da se glumci ne muče s njima i ne podrivaju svoj ionako krhki “line delivery”. U konačnici se čini da punokrvni žanrovski film ipak nije blizak Ostojićevom autorskom senzibilitetu, pa F20 postaje i ostaje film koji kao da se nije pronašao.

↧

Burning / Beoning

October 13, 2018, 12:00 am
$
0
0
kritika pročitana u emisiji Filmoskop na HR3

Plamen ćemo možda samo jednom vidjeti u, za sada, ponajboljem filmu tekuće godine Izgaranjecijenjenog južnokorejskog redatelja Chang-Dong Leeja koji se na scenu vraća nakon osmogodišnje pauze, poslije intrigantne, kompleksne drame Poezija. Taj plamen javlja se u snu protagonista Jong-Sua (maestralna interpretacija Ah-In Yooa u niskom registru emocija) u kojem on pali jedan hambar. Ako ovaj motiv djeluje poznato, valja imati na umu da je tu riječ o adaptaciji kratke priče Harukija Murakamija pod nazivom Spaljivanje hambara, koja je, pak, i sama adaptacija istoimene pripovetke Williama Fauknera, ali ih Leejev film svojom kompleksnošću nadilazi. Kao što je u umjetničkim djelima metaforički žar i plamen (u smislu emocija, ljubavi, strasti, zavisti i konflikta) svakako značajniji od fizičkog, tako je i Izgaranjefilm o svemu drugom prije nego li o spaljivanju gospodarskih zgrada na seoskim domaćinstvima. Međunarodna filmska kritika je vrijednost filma prepoznala već na premijeri u zvaničnoj konkurenciji na festivalu u Cannesu, gdje je Izgaranje nagrađeno nagradom FIPRESCI žirija, kao i posebnom nagradom za tehničko dostignuće – u ovom slučaju scenografiju Jum-Hee Shina.
Narativ filma je najprije moguće usporediti sa najfinijom svilom - poput nje on je savitljiv i neuhvatljiv, ali istovremeno čvrst i otporan toliko da ga je skoro nemoguće probiti. Eluzivnost je značajna već i za našeg junaka Jong-Sua s kojim se prvim upoznajmo, ali podaci koje na kapaljku dobivamo o njemu tek su djelići mozaika koji do kraja filma možda i nećemo do kraja sastaviti, ali ćemo svejedno imati generalnu predodžbu i o njemu i o situaciji u kojoj se našao. On radi kao dostavljač u Seulu, ali silom prilika (njegov otac, ratni veteran, upao je u probleme sa zakonom) živi u rodnoj ruralnoj oblasti Paju toliko blizu granice sa sjevernom susjedom da se, ovisno o vjetru, u njegovoj kući ponekad čuje komunistička propaganda. Svoje emocije on drži duboko u sebi, čini se da svijet oko sebe ne razumije u potpunosti i da se u njemu ne snalazi najbolje. Također, on je i pisac u pokušaju i želja mu je da objavi roman nastao pod utjecajem američkih autora Williama Fauknera i Francisa Scotta Fitzgeralda, čije se knjige pojavljuju u kadru kao referenca i, možemo reći, neka vrsta ključa daljeg zapleta.
Tri će stvari njegov život promjeniti iz korijena. Prva je (ponovno) poznanstvo sa Hae-Mi (odlična Jong-Seo Jeon), školskom kolegicom iz rodnog kraja koju je Jong-Su, kako ona tvrdi, u školskim danima nazivao ružnom, čega se on ne sjeća. Odrasla Hae-Mi ni u kojem slučaju nije ružna, naprotiv, izrazito je lijepa ne samo kao mlada žena u najboljim godinama, već i uslijed uspjelih, doziranih plastičnih operacija. Reklo bi se da je po svim parametrima ona za klasu iznad smušenog Jong-Sua: vesela je i komunikativna, radi na boljem poslu nego on, čak i živi u gradu, doduše u minijaturnoj unajmljenoj garsonjeri, pa se čini čudnim da ona na njemu išta vidi. Svjestan da mu se posrećilo (indikativna u tom smislu je briljantna scena seksa između njih dvoje, snimljena iz njegove perspektive s fokusom na zid u njenom stanu), Jong-Su se brzo vezuje za nju, pa je spreman čuvati joj stan i mačku (koju nijednog trenutka ne vidimo toliko da se upitamo postoji li zaista, ili je samo izgovor za neku igru osvete koju Hae-Mi igra) dok je ona u Africi, na putu o kojem je cijelog života maštala. Valja zamijetiti da Lee i njegov koscenarist Jung-Mi Oh vješto pletu niti socijalne drame o radnicima u metropolitanskom gradu, niti romantične i psihološke drame o kompenzaciji za traumu.
Situacija će se dodatno usložniti drugim ključnim događajem, djevojčinim povratkom s putovanja. Hae-Mi se, naime, ne vraća sama, već u pratnji Bena (perfektno odabrani korejsko-američki filmski i televizijski glumac Steven Yeunkoji ima globalni zvjezdani status), čovjeka koji je sve ono što Jong-Su nije: bogati plejboj, čini se bez ijedne brige u životu, kome je posao zabava, a zabava posao. On je prema Jong-Suu izrazito srdačan, bilo da se radi o sažaljenju jer je svjestan da će stidljivi provincijalac ostati “kratkih rukava” kada se budu svodili računi ovog potencijalnog ljubavnog trougla, bilo da i on postaje predmet njegovog pomodnog interesa, onako s visoka, kako to blazirani bogataši već znaju činiti, ili čak iskrenog interesa. Bilo kako bilo, Jong-Su će figurirati kao nekakav nespretni “treći kotač” u njihovoj vezi, svjestan da je za Hae-Mi Ben neka vrsta ulaznice u visoko društvo. Njihovo druženje će imati kulminaciju u Jong-Suaovom domu, nakon pića i marihuane, kada Hae-Mi, skinuvši se do pasa okrenuta suncu u zalasku (na ovom mjestu valja pohvaliti fotografiju koju potpisuje Kyung-Pyo Hong, globalno poznat po radu na filmovima Majkai SnowpiercerJoon-Ho Bonga, te The WailingHong-Jin Na), kada ona izjavi da nikada nije bila sretnija u životu, a Ben kasnije Jong-Suu prizna da ima neobičan hobi: spaljivanje napuštenih plastenika.
Već ovo uvodi još jedan novi žanrovski nivo, misteriju i triler koji će se razgoriti kasnije kada Hae-Mi nenadano nestane iz Jong-Suova života, a on pomisli da to može imati veze s Benovim piromanskim sklonostima, jer ako već može nekažnjeno uništavati imovinu siromašnih seljana, zašto ih ne bi i ubijao. Ova tinjajuća dilema će potrajati do kraja filma, pa i nakon njega, iako se ulozi kako vrijeme odmiče podižu. Naime, je li ta konstrukcija plod fascinacije književnošću kod Jong-Sua ili je Ben zaista (serijski) ubojica? Je li Hae-Mi možda nestala iz njegovog života sasvim slučajno, možda od sramote što ju je Ben u nekom trenutku napustio? Je li Ben samo privilegirani, blazirani bogataš iz Gangama (seulski kvart u kojem prebivaju skorojevići još jedan je općepoznat korejski toponim, kao i granica na 38. paraleli), nekakva lokalna inačica Velikog Gatsbyja, ili svoju financijsku moć i društveni utjecaj koristi kako bi iživljavao morbidne fantazije? U borbu s njim će Jong-Su ući, čini se bez šansi, možda i bez razloga.
Valja napomenuti da se Hae-Miin nestanak događa negdje na polovici filma od ukupno dva i pol sata trajanja u odmjerenom, namjerno sporom tempu i s tinjajućom dinamikom koja će tek na kraju preći u eksploziju nasilja. Neuhvatljiv, meandrirajući zaplet je kičma filma na koju se kači i tehnička vještina cijele ekipe i zaista vrhunska gluma vrlo dobrih, sjajno odabranih i sjajno vođenih glumaca i brojni detalji u drugom, trećem ili četvrtom planu koji o likovima i događajima otkrivaju taman koliko je potrebno, ostavljajući ostatak u nekom zamućenom stanju. Sve je to dio jedinstvene Leejeve autorske vizije realizirane s pedantnom pozornošću za svaki detalj poput, recimo, intrigantnih, a opet realističnih dijaloga. Zločin je uvijek figurirao u autorovom stvaralačkom opusu, bilo kao brižljivo skrivana tajna koja isplivava na površinu, u pozadini, u centru zbivanja ili kao nepokretni pokretač radnje, ali je tek u Izgaranju, iako striktno hipotetičan, hipnotički preuzeo čitav film. Rezultat je nešto izvanserijsko, teško opisivo i vrijedno višekratnog gledanja.





↧

A Film a Week - Gutland

October 14, 2018, 12:00 am
$
0
0

How often do you have a chance to watch a, I quote, “surrealist rural noir” from Luxembourg in which a popular Slovenian tune is played five minutes in as the vision of the peak of the local beer festival? Not often? Me neither. While being surrealist is sorta prerequisite for a European rural noir, and films are being made in Luxembourg through the different co-production mechanisms, Gutland still seems like an unlikely outcome, which may or may not be a fun thing to watch. On the side note, the tune called Golica is apparently hugely popular all over the German-speaking Europe, beer festivals in Luxembourg included…

Now, seriously. Gutland is a fiction feature debut for a Luxembourgian filmmaker Govinda Van Maele who already has a handful of shorts, a couple of TV-series episodes and a feature-length musical documentary called We Might As Well Failunder his belly. And it kinda is a rural noir about a German robber hiding in a Luxembourgian village, laced with a bit of deadpan, slightly absurdist humour and wrapped in a shroud of mystery.

The German thief is Jens, played by Frederick Lau (of Victoriafame) and he is on the run both from the law and from his former companions, so he comes to a picturesque village over the border in the Grand Duchy on the pretence of looking for work, but actually looking for a place to lay low for a while. His first encounter with the locals is not exactly pleasant, but it all changes when the mayor’s daughter Lucy (Vicky Krieps, best known for her role in Paul Thomas Anderson’sPhantom Thread) falls for him. Suddenly, he is not only given work on the farm and a trailer to live, but also invited to every single social event and encouraged to participate in the activities side by side with the locals. As the time passes by, Jens finds out that the locals might not be well-meaning as they seem to be, and his peace comes with a price of playing a certain role, while things get weirder and weirder.

Gutlandis handsomely shot by the director’s brother Narayan who opts for using real, existing locations and hand-held camerawork with a thing for rich textures of nature and country life in the background. The casting is also interesting, combining the stars of European cinema, such as Lau, Krieps and Pit Bukowski (seen in genre flicks The Bunker and The Samurai, among others) with a number of local newcomers. The script, reportedly doctored by Razvan Radulescu (known for his scripts for Romanian New Wave films like The Death of Mr. Lazarescu and Child’s Pose) has a nice absurdist qualities in details.

The trouble is, however, with Van Maele’s main story, its three-act structure and his inability to keep the pacing in the middle. After an interesting exposition with a lot of quirky characters, Gutlandeither goes nowhere, or down a predictable road. The mystery of the village is revealing slowly, but is not that mysterious, and the occasional visits from Jens’ former associates have the predictable purpose to jump-start the film when the pacing goes down and to insert some instant tension. It does not work that well and feels a bit formulaic. Than again, maybe Gutland is a film with a deeper meaning (it could serve as a metaphor for well-off states in Central Europe not trusting the strangers from the East and South, forcing them to fit into certain patterns) and the using of the well-known formula is the only way to go.
↧
Viewing all 2314 articles
Browse latest View live
More Pages to Explore .....
Search

Latest Images

Nonprofit donates custom home in this East Bay city for Marine injured in...

Nonprofit donates custom home in this East Bay city for Marine injured in...

April 23, 2024, 7:00 am
New private rooms on Tokaido Shinkansen change the way we travel from Tokyo...

New private rooms on Tokaido Shinkansen change the way we travel from Tokyo...

April 22, 2024, 6:00 am
Ukraine bans military from online gambling amid addiction concerns

Ukraine bans military from online gambling amid addiction concerns

April 22, 2024, 5:17 am
ಮಂಡ್ಯದಿಂದ ಸುಮಲತಾ ದೂರ; ಹೆಚ್‌ಡಿಕೆ ಪರ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಿಳಿಯದ ಸಂಸದೆ –ಬರ್ತಾರೆ ನೋಡೋಣ ಎಂದ...

ಮಂಡ್ಯದಿಂದ ಸುಮಲತಾ ದೂರ; ಹೆಚ್‌ಡಿಕೆ ಪರ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಿಳಿಯದ ಸಂಸದೆ –ಬರ್ತಾರೆ ನೋಡೋಣ ಎಂದ...

April 20, 2024, 8:08 pm
OCBC Bank Singapore Offers Up to 2.8% p.a. Fixed Deposit Promotion from 21...

OCBC Bank Singapore Offers Up to 2.8% p.a. Fixed Deposit Promotion from 21...

April 20, 2024, 12:38 pm
National Poetry Month 2024: Maxine Starr

National Poetry Month 2024: Maxine Starr

April 19, 2024, 9:56 am
Vegan Chicken Pot Pie

Vegan Chicken Pot Pie

April 19, 2024, 9:18 am
Firefox UX: On Purpose: Collectively Defining Our Team’s Mission Statement

Firefox UX: On Purpose: Collectively Defining Our Team’s Mission Statement

April 19, 2024, 7:03 am
New $4.5 million East Bay trail path will connect bicyclists, pedestrians to...

New $4.5 million East Bay trail path will connect bicyclists, pedestrians to...

April 18, 2024, 11:05 am
Photographer Gifts for Clients / Print Packaging / 4x6 Photo Box by...

Photographer Gifts for Clients / Print Packaging / 4x6 Photo Box by...

April 17, 2024, 6:48 pm